ΠΟΛΕΙΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ

Πόλεις

ΑΜΙΣΟΣ (SAMSUN)

Η σημερινή Σαμψούντα της Τουρκίας, πόλη του δυτικού Πόντου, στα παράλια της Μαύρης θάλασσας. Αλλά και η λέξη Σαμψούντα έχει τη ρίζα της από την Αμισό:
εις Αμισόν - σ’Αμισόν - σ’Αμσόν - Σαμψούν

Η Αμισός τον 19ον αιώνα είχε περί τις 1000 οικογένειες. Απ’ αυτές 500 οικογένειες ήσαν Ελληνικές και 150 Αρμενικές. Είχε δυο Ελληνικές συνοικίες. Η πρώτη συνοικία ονομαζόταν συνοικία Καδίκιογλου και είχε 350 σπίτια. Είχε δυο εκκλησίες και δυο σχολεία. Το ένα σχολείο ήταν καθαρά Ελληνικό και το άλλο ήταν αλληλοδιδακτικό. Η δεύτερη συνοικία είχε 150 οικογένειες, με ένα Ελληνικό σχολείο και ένα αλληλοδιδακτικό, ως επίσης και ένα Παρθεναγωγείο. Η γύρω επαρχεία είχε περί τους 8000 κατοίκους, από τους οποίους ήσαν 2000 Έλληνες Τουρκόφωνοι.

Υπήρχαν, επίσης και τα παρακάτω κοινωνικά ιδρύματα: Η Φιλόπτωχος Αδελφότης (Ορθοδοξία ), η Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών, ο Πανευξείνειος Ελληνικός Σύλλογος (Αναγέννησις ), ο Μουσικός Σύλλογος (Ορφεύς ), η Ελληνική Εμπορική Λέσχη, η Αδελφότης (Πατριάρχης Φώτιος ο Ομολογητής ), ο Πολιτικός Σύλλογος (Περικλής ), ο Σύλλογος των Οινοέων, ο Σύλλογος των Σινωπέων και το Σωματείων των καπνεργατών. Στην Αμισό εκδιδόταν και η εφημερίδα (Φως ), στην αρχή εβδομαδιαία και έπειτα δυο φορές τη βδομάδα.

Ήταν αποικία των Μιλησίων και έπειτα των Αθηναίων, οι οποίοι της έδωσαν το όνομα Πειραιάς . Είχε πλήθος ερειπίων. Ο ναός του Αγίου Θεοδώρου έγινε τζαμί. Η Αμισός ήταν έδρα διοικητού, υπό την γενική διοίκηση Τραπεζούντας. Μετά το 1914 άρχισε η ραγδαία ελάττωση και ο πλήρης εξαφανισμός του ελληνικού και Αρμενικού πληθυσμού της Αμισού, εξαιτίας των διωγμών και της γνωστής οργανωμένης γενοκτονίας, που άρχισαν με τον πρώτο μεγάλο πόλεμο και τέλειωσαν με τη σύμβαση της ανταλλαγής, Γενάρη του 1923. Όσοι από τους 20000 Έλληνες κατόρθωσαν να επιζήσουν, είτε σε εξορίες και φυλακές, είτε στην πόλη (ελάχιστα γυναικόπαιδα και γέροι), με την ανταλλαγή ήρθαν στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, στον Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη και σε άλλα μέρη.

ΑΜΑΣΕΙΑ (AMASYA)

Πόλη του δυτικού Πόντου κάπου 130 χιλιόμετρα στα νότια της Αμισού (Σαμψούντας). Περιβάλλεται από απόκρημνα όρη και διασχίζεται από τον ποταμό Ίρη. Στις πλαγιές του βουνού που ορθώνεται στα βόρεια της πόλης, σώζονται, μέχρι και σήμερα, οι λαξευτοί τάφοι των βασιλιάδων που προκαλούν το ενδιαφέρον και την περιέργεια των επισκεπτών. Η πόλη επικοινωνούσε με δύο γέφυρες, οι οποίες έγιναν αργότερα πέντε, αρκετά μοντέρνας κατασκευής.

Οι κάτοικοι της Αμάσειας ήταν περίπου 14000 χιλιάδες, πολύ τραχείς και κατά πλειοψηφία Τούρκοι. Υπήρχαν περίπου 600 οικογένειες Αρμενίων και 100 οικογένειες Ελλήνων τουρκόφωνων.

Πατρίδα του γεωγράφου Στράβωνα και γνωστή από τα αρχαία χρόνια η Αμάσεια υπήρξε, στην ελληνιστική περίοδο, πρωτεύουσα του βασιλείου των Μιθριδατών, στη ρωμαϊκή, πρωτεύουσα ομώνυμης ρωμαϊκής επαρχίας και στα βυζαντινά χρόνια, έδρα μητροπολιτικής περιφέρειας. Ιδιαίτερα όμως η πόλη αυτή μας είναι γνωστή για τα φριχτά (δικαστήρια ανεξαρτησίας) του Κεμάλ Ατατουρκ και τις εξοντωτικές φυλακές που στήθηκαν και χτίστηκαν εκεί ειδικά για την εξόντωση του ελληνικού στοιχείου. Από το Γενάρη του 1921 μέχρι την ανταλλαγή (1923) πέρασαν από τις υγρές φυλακές της Αμάσειας όλοι οι Έλληνες που διακρίνονταν στο εμπόριο, στον πλούτο, στις επιστήμες, στη κοινωνική ζωή και προέρχονταν απ’ όλες τις περιοχές του Πόντου. Το Σεπτέμβρη του 1921 καταδικάστηκαν με σύντομη και συνοπτική διαδικασία, και εκτελέστηκαν (δι’ αγχόνης) στο κέντρο της πόλης: οι Έλληνες καθηγητές και μαθητές του ελληνοαμερικανικού κολεγίου Μερζουφούντα, 52 χωρικοί από την Κάβζα, και υπόδικοι από Τοκάτ, Φάτσα, Τσορούμ, Αμισό, Πάφρα και αλλού. Συνολικά καταδικάστηκαν και εκτελέστηκαν γύρω στα 180 άτομα.

ΚΕΡΑΣΟΥΝΤΑ (GIRESOUN)

Αρχαιότατη ελληνική πόλη, που ιδρύθηκε το Ζ΄ αι. π.χ., σύμφωνα με όσα αναφέρει ο Ξενοφών στο έργο του (Κύρου Ανάβασης), από τους Σινωπείς. Το όνομά της το οφείλει στο σχήμα δύο κεράτων τα οποία σχηματίζει ή σύμφωνα με άλλη εκδοχή στα δάση των Κερασιών, που αφθονούν στην περιοχή της. Σήμερα η πόλη αποκαλείται από τους Τούρκους Κιρεσόν. Λέγετε ότι, τους χρόνους της ρωμαϊκής κατάκτησης, ο Λούκουλλος μετέφερε από την πόλη το δέντρο κερασιά στην Ιταλία, όπου δεν υπήρχε προηγουμένως. Στα χρόνια των Μεγάλων Κομνηνών, η Κερασούντα είναι η δεύτερη σε σημασία πόλη της αυτοκρατορίας τους. Πιθανολογείτε ότι κυριεύτηκε από τους Τούρκους εφτά χρόνια μετά την Τραπεζούντα, το 1468, αλλά αυτό δεν είναι βέβαιο.

Κατά την απογραφή του 1913, η Κερασούντα είχε 30000 κατοίκους, από τους οποίους οι Έλληνες ήταν 17000, 3500 οικογένειες, περίπου, οι Αρμένιοι 3000, οι Τούρκοι 7000 και οι διάφορων άλλων εθνικοτήτων 3000.

Το 1915, στις αρχές του μήνα Μαίου, οι Τούρκοι έθεσαν σε εφαρμογή το σχέδιό τους για τον αποδεκατισμό των Αρμενίων. Τα δεινοπαθήματα των Ελλήνων άρχισαν το 1919, με τη σύλληψη 80 προκρίτων και εξεχόντων μελών της ελληνικής κοινωνίας της Κερασούντος. Την εντολή για τη σύλληψή τους έδωσε ο Τοπάλ Οσμάν, ο σφαγιαστής των Κερασουντίων.

Οι Έλληνες αποτελούσαν πάντοτε την πλειοψηφία των κατοίκων της Κερασούντος. Οι συνοικίες, όπου ζούσαν, ήταν:

* Η συνοικία Κόκκαρη, στον ανατολικό τομέα της πόλης. Εδώ βρισκόταν η μεγαλύτερη εκκλησία της πόλης, ο Άγιος Νικόλαος.
* Η συνοικία Σάιτας. Σ’ αυτήν βρισκόταν ο ναός της Αγίας τριάδας, η μικρότερη εκκλησία της Κερασούντος που ήταν παράλληλα και η εκκλησία του χριστιανικού νεκροταφείου.
* Η συνοικία Λιμένη, στο δυτικό τομέα της πόλης, όπου υπήρχε ο ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.
* Η συνοικία Τσιναρλάρ, αμιγώς ελληνική.
* Η συνοικία Μπεγιούκ Παχτσέ, με οικογένειες ελληνικές και τούρκικες.
* Η συνοικία Τσιρόνη, στην παραλία της πόλης, κατοικούμενη αποκλειστικά από Έλληνες.
* Η συνοικία Γενί Γκιολ, με πληθυσμό μεικτό (Έλληνες και Τούρκους).
* Η συνοικία Υψηλόν, αμιγώς ελληνική, στο ανατολικό τμήμα της πόλης.
* Η συνοικία Φανάρι, στο δυτικό τμήμα της πόλης, αμιγώς ελληνική.

ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ (GUMUSHANE)

Πόλη του ν. Τραπεζούντας και έδρα της επαρχίας Χαλδίας, κάπου 100 χιλ. νότια της Τραπεζούντας. Λεγόταν και Κιουμουσχανέ, σαν τόπος αργύρου, για τα πλούσια μεταλλεία αργύρου που είχε άλλοτε η πόλη και όλη η περιοχή. Η πόλη λεγόταν επίσης Καν και ο κάτοικος Κανέτες-Κανέτσα.

Οι πρώτοι κάτοικοι της Αργυρούπολης εγκαταστάθηκαν εκεί αμέσως μετά την άλωση της Τραπεζούντας και γρήγορα έγινε κέντρο μεταλλωρύχων. Πρώτος ο σουλτάνος Μουράτ ο Γ΄ , ο σύζυγος της Ποντίας Γκιούλ-Μπαχάρ από τη Λιβερά, έδωσε πολλά προνόμια στους αρχιμεταλλουργούς και η πόλη είχε αναπτυχθεί σε κέντρο ελληνισμού. Είχε τότε 60000 κατοίκους, το εμπόριο και οι τέχνες προόδεψαν και η Αργυρούπολη και όλη η Χαλδία βρισκόταν σε ακμή. Δείγμα της ανάπτυξης ήταν και η κοπή νομισμάτων με το όνομα Κιουμουσχανέ. Εκεί αναπτύχθηκε άριστα και η χρυσοχοία, η αγιογραφία και άλλες τέχνες. Βέβαια τον πλούτο και την ευμάρεια ακολούθησε η πνευματική ανάπτυξη. Είχε αλληλοδιδακτικό Σχολείο και Ελληνική Σχολή.

Δυστυχώς μετά την ακμή ακολουθεί και η παρακμή. Έλειψαν τα τεχνικά μέσα εκμετάλλευσης των μεταλλείων, ανακαλύφθηκαν νέα πλούσια μεταλλεία στο Ακ-Δαγ-Ματέν και στην Άργονη και επακολούθησε μεγάλη μετοίκιση μεταλλουργών Αργυρουπολιτών στα νέα μεταλλεία.

Μετά τα τραγικά γεγονότα του 1914-1922 λίγοι Αργυρουπολίτες κατέφυγαν στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν κυρίως στη Μακεδονία. Ένα μέρος αυτών εγκαταστάθηκαν κυρίως στη Νάουσα όπου μετέφεραν και πολλά κειμήλια των ιερών ναών της Αργυρούπολης αλλά και την πολύτιμη βιβλιοθήκη του φροντιστηρίου, με σπάνια χειρόγραφα και βιβλία. Σήμερα λειτουργεί άριστα αυτή η βιβλιοθήκη και αποτελεί κόσμημα για την πόλη της Νάουσας.

ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ (TRABZON)

Η ωραιότερη πόλη του Πόντου, η πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας των Κομνηνών, το τελευταίο καταφύγιο του Ελληνισμού. Η Τραπεζούντα ιδρύθηκε το 756 π.χ. για πρώτη φορά από Ίωνες αποίκους. Έζησε δόξες, καταστροφές, τιμές και θυσίες, αλλά έμεινε και στάθηκε Ελληνική επί 2678 χρόνια μέχρι το 1922 όταν και αναγκάστηκε ο Ελληνισμός της να καταφύγει στην Ελλάδα. Την πόλη την στάλισαν όλοι και όλες οι εποχές με διαφορετικά κτίσματα.

Η Τραπεζούντα στην παρακμή της, τον 19ο αιώνα είχε μόνο 4200 οικογένειες. 1200 οικογένειες ήταν Ελληνικές, 500 Αρμενικές και 180 αρμενοκαθολικές, 20 διαμαρτυρόμενες, 2100 Περσικές, Ευρωπαικές και Οθωμανικές. Μαζί με τα προάστιά της είχε περίπου 31000 κατοίκους, δηλαδή 6500 οικογένειες. Είχε 4 αλληλοδιδακτικά σχολεία Δημόσια, δύο Παρθεναγωγία, την Ελληνική Σχολή (Φροντιστήριο) και άλλα ιδιωτικά Σχολεία. Αρχές του 20ού αιώνα υπήρχαν 700 μαθητές στα αλληλοδιδακτικά, 250 στο Παρθεναγωγείο, 220 στο Φροντιστήριο και 150 στα ιδιωτικά. Δηλαδή αρχές του 20ού αιώνα τπήρζαν 1250 σπουδαστές στην Τραπεζούντα. Η διοίκηση των σχολείων γινόταν από το ανώτατο Συμβούλιο. Το Συμβούλιο άλλαζε κάθε δύο χρόνια και είχε ένα πρόεδρο και Εφορεία με τρία μέλη. Η ανώτερη Ελληνική κοινωνία της Τραπεζούντας φρόντιζε πάρα πολύ για τα Σχολεία, τις εκκλησίες και γενικά την κοινωνική ζωή. Ο Ελληνισμός συντηρούσε την α) Φιλόπτωχο Αδελφότητα, και β) Αδελφώτητα Κυριών η Μέριμνα, η οποία σπούδαζε με έξοδά της άπορα παιδιά και ένα σπουδαστή στην Θεολογική Σχολή. Ιδιαίτερη κίνηση έδινε η Λέσχη με τις διαλέξεις που γίνοταν εκεί. Ο Σύλλογος (Πρόνια), στην Κωνσταντινούπολη ενίσχυε τα Σχολεία της Τραπεζούντας. Από δημόσια υγεία η Τραπεζούντα ήταν σε καλή κατάσταση, χάρη στα 15 λουτρά που διέθετε. Ιδιαίτερη αξία για την Τραπεζούντα και ολόκληρο τον Πόντο έχει το όνομα του Φροντιστηρίου, η Σχολή από την οποία έβγαιναν οι δάσκαλοι του Πόντου. Το Φροντιστήριο στεγαζόταν σε ένα πολύ μεγάλο κτίριο με τρία πατώματα. Η ίδρυδή του, χάνεται μέσα στα σκοτεινά χρόνια της Τουρκοκρατίας. Βγήκε ακριβώς μέσα από το σκοτάδι για να γίνει ο φάρος του απομακρισμένου Ελληνισμού. Γνωστό είναι ότι στην εποχή του Γεωργίου Υπομενά, είχε η Σχολή το ίδιο όνομα. Κατ’ άλλους ιδρύθηκε η Σχολή το 1682 από τον Τραπεζούντιο δάσκαλο Σεβαστό Κιμινήτη.

Η βιβλιοθήκη είχε βιβλία του Γεωργίου Υπομενά, Σκίβα, Σεβαστού ως επίσης και χειρόγραφα εκκλησιαστικών κανόνων του Βαλσαμώνος. Η αξία των χειρογράφων ήταν πολύ μεγάλη λόγω της αρχαίας γραφής. Είχε ακόμα Ευαγγέλια, εκκλησιαστικά βιβλία και νεώτερα χειρόγραφα, του Σεβαστού Κυμινήτου, Ηλία Κανδύλη και άλλα. Όλες τις εποχές έβγαιναν από την Σχολή νέοι που ευδοκιμούσαν στο εμπόριο, τα γράμματα και την εκκλησία.

ΣΑΝΤΑ

Η Σάντα ήταν στην αρχαιότητα γνωστή ως Σίνται. Βρίσκεται σε απόσταση 10 ωρών (με τα πόδια) ΝΑ της Τραπεζούντας.Ήταν μια ομάδα από 7 χωριά Ελληνικά.

* Πιστοφάντων 300 σπίτια
* Τσακαλάντων 53 σπίτια
* Ισχανάντων 260 σπίτια
* Τερζάντων 200 σπίτια
* Πινατάντων 60 σπίτια
* Κοζλαράντων 60 σπίτια
* Ζουρνατσάντων 120 σπίτια

Οι κάτοικοι ήταν ψηλοί, τολμηροί μα ωραίες φυσιογνωμίες. Η μορφωτική και εκπαιδευτική κίνηση αυξήθηκε πάρα πολύ μετά το 1900 και κατάντησε σε ένα είδος ευγενούς συναγονισμού ανάμεσα στα διάφορα χωριά.

Προσπαθούσαν να πάρουν τους καλύτερους απόφοιτους του Φροντιστηρίου. Οι ενορίες Ισχανάντων και Πιστοφάντων είχαν 3 – 4 δασκάλους. Το 1905 – 06 από τους 121 μαθητές της Α΄ Γυμνασίου ήταν 21 Σανταίοι (στην Τραπεζούντα). Έγινε μεγάλη κίνηση με διαλέξεις και θέατρα. Υπήρχε και αναγνωστήριο (η Μελέτη), η οποία έγινε το 1908.

Σήμερα, σ’ όλη αυτή την έκταση κατηκούν μόνο 150 Τούρκοι, κι αυτοί ήρθαν από αλλού. Όσο για τις εκκλησίες σχεδόν όλες είναι ερειπωμένες ή μισοερειπωμένες. Μόνο το παρεκκλήσι της Αγ. Κυριακής, μεταξύ Πιστοφάντων και Ζουρνατσάντων, διατηρείται, και τούτο, γιατί έγινε τζαμί.

ΝΙΚΟΠΟΛΗΣ (SEBINKARAHISAR)

Η Νικόπολη ήταν έδρα του υποδιοικητού υπό την διοίκηση της Σεβάστειας. Εδά είχε την έδρα του και ο Μητροπολίτης Νεοκαισάρειας. Είχε περίπου 1600 οικογένειες. Από αυτές 500 οικογένειες ήταν Αρμενικές και 100 οικογένειες Ελλήνων Τουρκόφωνων. Η περιοχή είχε όμως πολλά Ελληνόφωνα χωριά. Οι Αρμένιοι είχαν καλές εκκλησίες και Σχολεία.

ΙΜΕΡΑ

Η Ίμερα ήταν χτισμένη σ’ ένα μαγικό και ειδυλλιακό τοπίο, με 2000 μ. περίπου υψόμετρο και υγιεινότατο κλίμα. Τα βουνά της γειτονεύουν με την βουνοσειρά Θήχη, απ’ όπου οι μύριοι του Ξενοφώντα, αντικρίζοντας τη θάλασσα της Τραπεζούντας, φώναξαν (θάλαττα, θάλαττα). Στα πολύ παλιά χρόνια η γύρω περιοχή ήταν κατάφυτη από πυκνά δάση και οργιώδη βλάστηση.

Ογδόντα περίπου χιλιόμετρα την χωρίζουν από την Τραπεζούντα και τριάντα από την Αργυρούπολη. Η γλώσσα της Ίμερας όπως και της Κρώμνης ήταν η πιο καθαρή αρχαιοπρεπής διάλεκτος του Πόντου. Οι κάτοικοί της ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Ο πληθυσμός της έφτανε τις 500 οικογένειες, προτού οι κάτοικοί της αρχίσουν να μεταναστεύουν στη Ρωσία. Πριν από τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο είχε περίπου 300 οικογένειες, που περιορίστηκαν όμως σε 120 μόνο, κατά την περίοδο του ξεριζωμού. Στα μέσα του 19ου αιώνα είχε γύρω στους 750 κατοίκους από τους οποίους οι 690 ήταν χριστιανοί Έλληνες, 50 κρυπτοχριστιανοί και 10 μουσουλμάνοι. Η Ίμερα είχε πλήρες τετρατάξιο δημοτικό ελληνικό σχολείο.

Πολλές τοποθεσίες είχαν η καθεμιά δικό της χαρακτηριστικό όνομα: Το Γουρνόπον, το Σκυλοφούρκ, το Τσεφόπον, το Γαζοκόλ, το Βαθύν τ’ Ορμίν, το Τραπεζόλιθον, το Ζούμωτρον, το Λευκέν, το Λιμνίν, ο Καστρόλιθον, η Αερεμίτσα, τη Ποπά τα Ραχία, τη Καμελή, τα Πεγαδόπα, κ.α. Πάνω από την Ίμερα, υπήρχε μοναστήρι γυναικών, του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου με 15 καλογριές.

Ενορίες:
Στο κέντρο του χωριού ήταν η ενορία Ζιτράντων, με καθεδρικό Ναό την Κοίμηση της Θεοτόκου. Στα Κάτω Ίμερα ήταν η ενορία Καθημερετίων, με εκκλησία τον Άγιο Γεώργιο. Στα Άνω Ίμερα ήσαν οι ενορίες Τσακαλινάντων και Χαλτογιαννάντων, με εκκλησία τον Άγιο Δημήτριο. Οι ενορίες Ζουβακάντων και Γιαννάντων είχαν εκκλησίες τον Άγιο Βασίλειο και τον Άγιο Γεώργιο. Η ενορία Θωμάντων, που απείχε από το κέντρο του χωριού, νότια, περίπου 45’ λεπτά, είχε εκκλησία τον Άγιο Κωνσταντίνο.

Αμφίεση:
Η καθαριότητα ήταν εμφανής και στο ρουχισμό, είτε στα παλιά χρόνια που φορούσαν τσαρούχια, παντελόνι από τσόχα, ζουπούναν, κοντές (κοντή εσθήτα), φοτάν, καμίς, πιστιαμπάλ (ποδιά), σπαλέρ γουτνίν (προστήθιο μεταξωτό), ζωνάρ, είτε όταν εξευρωπαίστηκε η φορεσιά.

Παρχάρια:
Τα σπουδαιότερα παρχάρια της Ίμερς ήσαν το Ζούμωτρον, το Λευκέν, τα’ Ομάλ’, τα Μουζενίτκα, τα Κωλονάτκα και τα Βάζια.

Οι Ιμεραίοι, μετά την καταστροφή, εγκαταστάθηκαν στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης 75 οικ., στη Νεάπολη Κοζάνης 60 οικ., στη Νέα Ίμερα (Σαλτικλή) Ξάνθης 50 οικ., στον Κεχρόκαμπο (Τάροβα) Καβάλας 20 οικ., στην Κορομηλιά (Σλίβενι) Καστοριάς 15 οικ., μέσα στην Θεσσαλονίκη 60 οικ.και στον Πειραιά, την Αθήνα και αλλού.

ΚΡΩΜΝΗ

Κωμόπολη της επαρχίας Χαλδίας στο νομό Τραπεζούντας. Βρίσκεται στο όρος Παρύαρδη, ανατολικά των Ποντικών ορέων, σε απόσταση 16 ωρών (με τα πόδια) στα νότια της Τραπεζούντας και 5 ωρών ΒΑ της Αργυρούπολης. Το υψόμετρο της περιοχής της ανέρχεται σε 2000 μ. Στα βόρεια συνορεύει με το οροπέδιο της Ματσούκας και το χωριό Λαραχανή, ανατολικά με το οροπέδιο της Σάντας, στα νότια με τα χωριά Γήμερα, Λιβάδι, Λυκάστι, και δυτικά με τα χωριά Παρτίν, Βαρενο΄ύ, Μουσάντων, Πουσίον κ.α.

Ο πληθυσμός της Κρώμνης υπολογίζεται ότι, το β’ μισό του 19ου αιώνα, ανέρχεται σε 1000 περίπου οικογένειες, δηλ. κάπου 6000 άτομα, ενώ τις παραμονές της ανταλλαγής κατεβαίνει στις 250.

Ενορίες:
Σιαμανάντων, Μαντζάντων, Φραγκάντων, Γλούβενα, Ζεμπερέκια, Σιαινάντων, Αληθινός, Μόχωρα, Σαράντων, Κωδωνάντων, Ρακάν, Τσαχματάντων, Ρουσταμάντων, Νανάκ και Λωρία.

Είναι αξιοπρόσεχτο ότι η ελληνική (ποντιακή) εξακολουθεί να μιλιέται μέχρι σήμερα, από λίγους βέβαια, γέρους της περιοχής. Να σημειωθεί, ακόμη, ότι οι πολλές εκκλησίες της Κρώμνης δεν έχουν βεβηλωθεί εσκεμμένα και σκόπιμα μετά το 1923, αλλά κατέρρευσαν από έλλειψη, και μόνο, φροντίδας, ενώ προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι σ’ όλη την έκτασή της υπάρχει μόνο ένα τζαμί.

ΜΟΥΖΕΝΑ

Χωριό της περιοχής Αργυρούπολης. Βρισκόταν στο ψηλότερο σημείο της περιφέρειας Μούζενας και κατοικούνταν από περίπου 70 οικογένειες. Το χωριό είχε τους εξής 4 συνοικισμούς: Στεφανάντων με 17 οικ., Λογιζάντων με 15 οικ., Αδαμάντων με 14 οικ., και Γεράντων με 6 οικ.

Η Μούζενα γειτόνευε με το Σταυρίν και την Άνω Ματσούκα και ήταν από τα πιο φτωχά χωριά της περιοχής. Το έδαφός της ήταν άγονο, ανώμαλο και βραχώδες και – το κυριότερο- δεν διέθετε αρκετό νερό, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να είναι αναγκασμένοι να υδρεύονται, με ανοιχτό αυλάκι, από το χωριό Σπενταμόνια. Είχε δημοτικό σχολείο και εκκλησία, του ‘ι- Γιάννη. Όσοι κάτοικοι δεν ξενιτεύονταν ασχολούνταν με την γεωργία.

ΟΙΝΟΗ (UNYE)

Η Οινόη ήταν η ωραιότερη επαρχεία της Τραπεζουντιακής Αυτοκρατορίας. Είχε αρκετά προνόμια και χριστιανό Διοικητή. Τον 18ο αιώνα ήταν διοικητής ο γνωστός Σάββας Πασάς. Είχε 1700 οικογένειες από τις οποίες 800 ήσαν Ελληνικές, οι υπόλοιπες ήσαν Αρμενικές και Τουρκικές οικογένειες. Είχε αλληλοδιδακτικό σχολείο με 300 μαθητές και Ελληνικό με 300 μαθητές. Οι κάτοικοι ασχολούνταν με το εμπόριο και την γεωργία.

ΠΛΑΤΑΝΑ

Τα Πλάτανα ήταν μικρή κωμόπολη με 300 οικογένειες Ελληνικές. Είχαν καλή οργάνωση με δύο εκκλησίες. Η εκκλησία του Ταξιάρχου, ήταν από την εποχή των Κομνηνών. Η δεύτερη ήταν του 19ου αιώνα. Είχε δύο αλληλοδιδακτικά σχολεία και ένα Ελληνικό. Στα οροπέδιά της έμεναν οι Θοανοί (Τόνιαλι). Αυτοί ήσαν Ελληνικής καταγωγής, αλλά είχαν γίνει Τούρκοι μετά την άλωση. Ήσαν αρκετά βάρβαροι, αλλά με ωραία φυσιογνωμία Ελληνική και χορούς Ελληνικούς. Η γλώσσα τους είχε πλήθος Ελληνικών λέξεων.

ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΚΗ

Η Πουλαντζάκη ίσως να είναι η αρχαία Πολεμωνιάς. Αυτή είχε στην αρχή του 20ου αιώνα 350 οικογένειες μόνο Ελληνικές. Είχε αλληλοδιδακτικό σχολείο και ένα καθαρά Ελληνικό σχολείο και μια μεγαλοπρεπή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Οι κάτοικοι είχαν γίνει με την βία Μωαμεθανοί, αλλά μετά τα Κριμαϊκά έγιναν πάλι χριστιανοί. Για την αλλαγή αυτή βασανίστηκαν πολύ από τους Τούρκους, ώσπου ο Νικόλαος Ταυρόπουλος πήγε στην Τραπεζούντα και με την βοήθεια των Ευρωπαϊκών Προξενείων τους δόθηκε το δικαίωμα να είναι χριστιανοί.

ΣΟΥΡΜΕΝΑ

Τα Σούρμενα ονομάζονται από τον Αρειανό Σουσάρμενα. Ήταν μια σειρά χωριών με 1600 οικογένειες Χριστιανών στα παράλια, ενώ στα βουνά έμεναν άγριοι Μωαμεθανοί. Οι Χριστιανοί των Σουρμένων είχαν σχολεία. Η κύρια ασχολία τους ήταν το εμπόριο.

ΠΑΦΡΑ (BAFRA)

Πόλη κτισμένη πάνω στην οδό Σινώπης-Σαμψούντας, στη δεξιά όχθη του Άλυος. Οι κάτοικοί της ήταν Τούρκοι (περίπου 7000), Έλληνες (περίπου 3000) και Αρμένιοι (1000-2000). Εκτός από τους ντόπιους υπήρχαν και οικογένειες καταγόμενες από την Καππαδοκία, όπως και από άλλες πόλεις του Πόντου. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν τουρκόφωνοι. Στην πόλη πριν τον Α´ Παγκόσμιο Πόλεμο, λειτουργούσαν εκπαιδευτήρια διαφόρων βαθμίδων: νηπιαγωγείο (400 νήπια), οκτατάξια αστική σχολή (160 μαθητές), πεντατάξιο παρθεναγωγείο (80 μαθήτριες) και τριτάξιο αρρεναγωγείο στη συνοικία Ισαακλή (40 μαθητές). Υπήρχε, επίσης, θέατρο 400 θέσεων. Ο μητροπολιτικός ναός της πόλης ήταν αφιερωμένος στην Αγία Μαρίνα. Η Πάφρα ήταν έδρα επισκοπής (Ζήλων) και ανήκε στη Μητρόπολη Αμάσειας. Νότια του οικισμού βρίσκεται το βουνό Ντεπιέν Νταγκ στα πυκνά δάση του οποίου διαδραματίστηκαν στα 1915-1918 σκληρές μάχες των Παφραίων ανταρτών κατά των αποσπασμάτων της τουρκικής χωροφυλακής. Η ξυλεία ήταν από τα σημαντικά εξαγωγικά προϊόντα της περιοχής. Η Πάφρα, εμπορικό κέντρο για τα εκατό και πλέον χωριά της περιοχής της, παρήγαγε επίσης αρκετά μεγάλες ποσότητες μαύρου χαβιαριού και, βέβαια, τα περίφημα καπνά που έφεραν το όνομά της.

ΦΑΤΣΑ (FATSA) Ή ΒΑΔΙΣΑΝΗ

Παραλιακή πόλη μεταξύ Οινόης και Κοτυώρων. Είχε πληθυσμό 2000-2500 κατοίκων (Έλληνες και Τούρκοι από 1000 περίπου και 350 Αρμένιοι). Μεταξύ των Ελλήνων υπήρχαν αρκετοί του ευαγγελικού δόγματος, οι οποίοι υπάγονταν στην εκκλησιαστική αρχή της Μερζιφούντας. Οι Ορθόδοξοι ανήκαν στη Μητρόπολη Νεοκαισάρειας και Ινέου, με έδρα τα Κωτύωρα. Τα μέλη της ελληνικής κοινότητας κατάγονταν από την Αργυρούπολη, την Οινόη, Τα Κοτύωρα, την Τοκάτη κ.λπ. και ήταν όλοι ελληνόφωνοι. Βρίσκονταν συγκεντρωμένοι σε δύο συνοικίες στα ΝΔ της πόλης. Διατηρούσαν οκτατάξιο αρρεναγωγείο και παρθεναγωγείο, ενώ υπήρχε και το εξατάξιο σχολείο των Διαμαρτυρομένων. Η Φάτσα αποτελούσε αγροτικό κέντρο των χωριών της ευρύτερης περιοχής, αλλά και κέντρο εξαγωγικού εμπορίου. Ενδεικτική της φιλοπρόοδης δράσης των κατοίκων ήταν η ίδρυση το 1908 του αναγνωστηρίου - Η Ομόνοια -. Οι Έλληνες της Φάτσας από τον Α´ Παγκόσμιο Πόλεμο έως την Ανταλλαγή υπέστησαν σκληρές δοκιμασίες.

ΟΦΙΣ

Περιοχή - παρά τον Όφιν ποταμόν -, ανατολικά της Τραπεζούντας, κύριο χαακτηριστικό των κατοίκων ήταν το μουσουλμανικό θρήσκευμα και η ελληνική (ποντιακή) γλώσσα τους. Οι Οφλήδες παρ’ ότι εξισλαμίστηκαν τον 17ο αιώνα διατηρούσαν όχι μόνο τη γλώσσα, αλλά και τα ελληνικά ονόματα των χωριών τους. Σύμφωνα με τον Δ.Η. Οικονομίδη, υπήρχαν 54 χωριά στην περιοχή και κατά τον Π. Τριανταφυλλίδη, το 1886 οι κάτοικοί τους έφθαναν τις 15000.

ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΓΡΑΜΜΗ Η ΠΟΝΤΙΟΙ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ

ΛΑΒΑΜΕ ΑΠΟ:

H E L L E N I C A F F A I R S F O R U M
http://groups.google.com/group/hellenic-affairs-forum
~~~ Send your messages to: ~~~
hellenic-affairs-forum+owner@googlegroups.com
~~~ Visit our BLOG: ~~~
http://hellenic-affairs-forum.blogspot.com

Σημαντική επιτυχία των Ποντίων της Αυστραλίας η τοποθέτηση ειδικής πλακέτας στο Μουσείο της Νότιας Αυστραλία που βρίσκεται στην Αδελαΐδα. Τα επιθυμητά αποτελέσματα έρχονται νομοτελειακά όταν ο συχνά καπελωμένος από ελλαδίτικους πολιτικούς φορείς Απόδημος Ελληνισμός παύει να βρίσκεται "εν υπνώσει" και παίρνει την κατάσταση στα χέρια του υπό την σωστή καθοδήγηση εμπνευσμένων ηγετών του.

Πηγή: http://epontos.blogspot.com

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΠΟΝΤΙΑΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ
FEDERATION OF PONTIAN ASSOCIATIONS OF AUSTRALIA
~
674 Torrens Road, Pennington, South Australia, 5013, Australia
Tel. +61883448448
http://www.pontos.org.au
info@pontos.org.au
~

Μελβούρνη, 24η Δεκεμβρίου, 2008

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΥΠΟΥ

Το Σάββατο 20 Δεκεμβρίου 2008, έγιναν τα αποκαλυπτήρια της ειδικής μεταλλικής πλακέτας που τοποθετήθηκε στο Μουσείο της Νότιας Αυστραλίας (Αδελαΐδα), η οποία γράφει τα εξής:

Η ΠΛΑΚΑ ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΩΝ ΧΙΛΙΑΔΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΘΑΝΑΤΩΘΗΚΑΝ ΜΕΤΑΞΥ 1914 ΚΑΙ 1923 ΣΑΝ ΘΥΜΑΤΑ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ.

ΑΛΛΕΣ ΔΕΚΑΔΕΣ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΚΑΝ ΣΤΙΣ "ΠΟΡΕΙΕΣ ΘΑΝΑΤΟΥ" ΟΤΑΝ ΒΙΑΙΑ ΞΕΡΙΖΩΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΤΡΟΓΟΝΙΚΗ ΤΟΥΣ ΓΗ.

ΟΙ ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΤΟΥΣ ΣΚΟΡΠΙΣΤΗΚΑΝ ΣΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟ 30 ΧΩΡΕΣ.

50.000 ΑΠΟ ΑΥΤΟΥΣ ΖΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ.

ΑΙΩΝΙΑ ΤΟΥΣ Η ΜΝΗΜΗ.

ΝΟΤΙΑ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ 2008

Η μεγάλη αυτή επιτυχία της Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων Αυστραλίας, είναι το αποτέλεσμα μιας μακράς, συντονισμένης και επίμονης προσπάθειας πολλών ανθρώπων μαζί, που κατέθεσαν πραγματικά την ψυχή τους, κατανόησαν το χρέος που έχουν στους προγόνους τους, θύματα της Χριστιανικής Γενοκτονίας της Μικράς Ασίας από τους νεότουρκους και που πίστεψαν από την αρχή ότι έπρεπε να πετύχουν και πέτυχαν.

Θα ήταν παράλειψη, στο σημείο, αν δεν πιστώναμε στον Πρόεδρο της Ομοσπονδίας, τον κ. Χαράλαμπο Ταβλαρίδη, το μεγαλύτερο μέρος της επιτυχίας αυτής που τιμά όλους τους Πόντιους της Αυστραλίας.

Ο κ. Ταβλαρίδης, είναι και Πρόεδρος της Ποντιακής Αδελφότητας της Νότιας Αυστραλίας, που το επόμενο Σάββατο, 27 Δεκεμβρίου 2008, γιορτάζει τα 50 χρόνια από την ίδρυσή της με μεγάλο πανηγυρικό χορό, στον οποίο θα παραστούν αντιπρόσωποι από τα περισσότερα Ποντιακά σωματεία της Αυστραλίας και οπωσδήποτε σύσσωμη η Εκτελεστική Επιτροπή της Ομοσπονδίας.

Από την αρχή της όλης διαδικασίας και μέχρι το αίσιο τέλος της, επιβεβαίωσε αυτό που ο πάνσοφος λαός μας λέει πως, "ο καλός καπετάνιος στη φουρτούνα φαίνεται".

Στο μήνυμα, για τα 50 χρόνια της Ποντιακής Αδελφότητας Νότιας Αυστραλίας, ο Υπουργός Πολυπολιτιστικών Υποθέσεων της Πολιτείας κ. Μάϊκλ Άτκινσον, μεταξύ άλλων αναφέρει:

"Οι Έλληνες Πόντιοι της Νότιας Αυστραλίας, είναι οι φύλακες της φλόγας και κληρονόμοι του ανεκτίμητου και μοναδικού πολιτισμού τον οποίο και διατήρησαν αναλλοίωτο κάτω από αντίξοες, διώξεις, πολέμους και ειρήνη, σε καιρούς δόξας και σκλαβιάς, για τέσσερις χιλιάδες χρόνια.

Κανένα από αυτά τα γεγονότα, ούτε και η τραγική και βάρβαρη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού, από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, από την οποία γεννήθηκε η Τουρκική Δημοκρατία, δεν μπόρεσαν να σβήσουν την λάμψη και το φως που εκπέμπει ο Ποντιακός Πολιτισμός, μια εσωτερική φλόγα που γέννησε το θαύμα των Ελληνικών επιτευγμάτων και τον κλασικό Ελληνικό Πολιτισμό.

Ο Ποντιακός-Ελληνικός πολιτισμός, είναι ακατανίκητος, γιατί ο λαός που τον δημιούργησε, τον διέδωσε και τον διατηρεί, μεταξύ των Ποντίων της Ελλάδας και των Ποντίων της Διασποράς, τον υπηρετεί και τον γιορτάζει στις γωνιές του πλανήτη.

Οι Πόντιοι της Νότιας Αυστραλίας, μακροχρόνια με αγάπη και σεβασμό, διατήρησαν και διέδωσαν, με αγάπη και σεβασμό, την πολιτιστική κληρονομία τους και χάρη σε αυτό, η Νότια Αυστραλία αισθάνεται και είναι πιο πλούσια."

Με την ευκαιρία, εν όψει των αγίων ημερών, ευχόμαστε υ'είαν και ευλο'ίαν.

Για την Εκτελεστική

Παναγιώτης Ιασωνίδης
Αναπληρωτής Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων Αυστραλίας
Αναπληρωτής Γραμματέας της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Ποντίων Ελλήνων
~

Καλωσορίζουμε το blog του ιστορικού ιστορικού Βλάση Αγτζίδη

Καλωσορίζουμε στο διαδίκτυο το blog (Und ich dachte immer) του ιστορικού ιστορικού Βλάση Αγτζίδη (http://kars1918.wordpress.com)

Άρθρα του Διδάκτωρα Σύγχρονης Ιστορίας, έχουμε κατά καιρούς φιλοξενήσει στον «ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΟΝΤΟ»
Ο Βλάσης Αγτζίδης αναφέρει στο blog του: Το μπλογκ αυτό φτιάχτηκε για ένα και μόνο σκοπό, για να στεγάσει τα δημοσιευμένα και αδημοσίευτα κείμενα .
ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΟΛΟΨΥΧΑ ΚΑΛΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

ΠΟΝΤΙΑΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΕΛΛΑΔΟΣ

Η περίπτωση του «Ιού» και οι «βιετναμέζοι πρόσφυγες»

«…Ο “Ιός” (δηλαδή Κωστόπουλος, Τρίμης, Ψαρράς) αποτελεί μια πιο επικίνδυνη (ιδεολογικά εννοείται) περίπτωση. Μπορεί να θεωρηθεί το αντίστοιχο του Κώστα Πλεύρη, εφόσον οι δυο τους εξέφρασαν τόσο καθαρά την αντιμικρασιατική στάση. Η οπτική του “Ιού” (των Κωστόπουλου, Τρίμη, Ψαρρά), αλλά και τα κίνητρά του, παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον για όσους μελετούν το ελλαδικό αριστερό φαινόμενο. Η επιβίωση και ο “εκσυγχρονισμός” των ακραίων απόψεων της πρωτόγονης περιόδου της ελλαδίτικης αριστεράς, αποτελεί ένα εντυπωσιακό γεγονός. Στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις αναλύσεις τους είναι η ιδεολογικοποίηση της πραγματικότητας, η επιλεκτική χρήση στοιχείων και η ξύλινη γλώσσα. Η πολιτική σύγκρουση των μελών της ομάδας του “Ιού” με το “αστικό κράτος της Ελλάδας” και τον εθνικισμό, τους οδήγησε στη συμμαχία με τους εχθρικούς εθνικισμούς (στη βάση της αρχής: ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου). Έτσι, αποτέλεσαν τη δημοσιογραφική τουλάχιστον δίοδο διάχυσης στην ελληνική κοινή γνώμη των βασικών αρχών του σλαβομακεδονικού και τουρκικού εθνικισμού.

Αποκορύφωμα της συγκεκριμένης προπαγάνδας των Κωστόπουλου, Τρίμη, Ψαρρά υπήρξε η άθλια αντιπροσφυγική παρουσίαση του Μικρασιατικού Ζητήματος το 1992, εβδομήντα χρόνια μετά τη μεγάλη τραγωδία του 1922. Ο χαρακτηρισμός της Μικράς Ασίας ως το “Βιετνάμ των Ελλήνων” απέδειξε ότι η ιστορική εμπειρία ελάχιστα επηρέασε τις ελλαδίτικες παλαιοκομμουνιστικές ομάδες. ΄Ετσι λοιπόν ο “Ιός”, παραγνώρισε πλήρως την ύπαρξη ελληνικών πληθυσμών, αναπαρήγαγε πιστά την αντιδραστική άποψη και στάση της αριστεράς του ΣΕΚΕ που προπαγάνδισε τότε στο μέτωπο την “απεργία πολέμου” (συμβάλλοντας έτσι στην ήττα και στην εξόντωση των ελληνικών μικρασιατικών πληθυσμών από τον τουρκικό εθνικισμό).

Η άποψη των Κωστόπουλου, Τρίμη, Ψαρρά, εβδομήντα χρόνια μετά τη μικρασιατική τραγωδία, πλησιάζει πολύ την ιστορική ερμηνεία περί μικρασιατικού που έχουν και οι Γκρίζοι Λύκοι. Στο ατόπημα αυτό αντέδρασαν μόνο οι προσφυγικές οργανώσεις, οι οποίες πικρά διαπίστωσαν ότι οι ελλαδίτικη ακροαριστερά τους αντιμετώπιζε και στη δεκαετία του ‘90 μάλλον ως “Βιετναμέζους πρόσφυγες”, εφ’ όσον παραγνώριζε την τρισχιλιόχρονη παρουσία τους στις ιστορικές τους πατρίδες. Μόνο που η αντιμετώπιση αυτή συνεχίστηκε με θαυμαστή συνέπεια. Έτσι οι Κωστόπουλος, Τρίμης, Ψαρράς, ανακάλυψαν το 1997 ότι από το “Βιετνάμ των Ελλήνων” ξεπήδησαν και μερικές περίεργες ελληνικές ομάδες, όπως οι Πόντιοι για παράδειγμα, οι οποίοι δεν μπορούσαν να βολευτούν στα κλασικά πολιτικά σχήματα της “νέας τάξης πραγμάτων”. Έτσι, το πλέον εύκολο ήταν να εκχωρηθούν στην ακροδεξιά και να χαρακτηριστούν ως ύποπτοι για την εκκόλαψη του αβγού του φιδιού.

Είναι τραγικό που το σχήμα αυτό πέρασε ασχολίαστο. Φανταστείτε να κατηγορούσαν τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες γιατί αντιδρούν στο σιωνισμό, ή τους Εβραίους γιατί αντιδρούν στο ναζισμό, ή τους Ινδιάνους που γενοκτονήθηκαν από τους Αγγλοσάξωνες γιατί τολμούν να θυμούνται την τραγική τους μοίρα. Στην Ελλάδα όμως όλα είναι δυνατά, εφόσον, απ’ ότι φαίνεται, το αυγό του φιδιού εκκολάπτεται από πολλούς, πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους χώρους. Επίσης η ιστορική μνήμη έχει μικρό βάθος και η κυρίαρχη ιδεολογία (αριστερή και δεξιά) είναι βασισμένη στην εξαφάνιση της μικρασιατικής παραμέτρου και στη βαλκανιοποίηση των Μικρασιατών. Απ’ ό,τι φαίνεται, σήμερα η “βρωμοδουλειά” γίνεται απ’ όλο αυτό τον εσμό των αυτοακκιζόμενων “αντιεθνικιστών”, οι οποίοι προτιμούν να εκχωρήσουν το μικρασιατικό χώρο (των προσφύγων εννοείται) στην ελλαδίτικη ακροδεξιά, παρά να τον αποδεχτούν ως υπαρκτή πολιτική συνιστώσα…» (Από το κείμενό μου με τίτλο «Μ’ αφορμή τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης. Πώς να κάνεις μια πετυχημένη προβοκάτσια», περ. Άρδην, τευχ. 11, 1997).

Βλάσης Αγτζίδης

«Ήρωας της Ρωσίας» ο ομογενής-Πόντιος κοσμοναύτης Φ. Γιουρτσίχιν

Ο Πρόεδρος Μεντβιέντεφ απένειμε τη διάκριση του «Ηρωα της Ρωσίας» στον ομογενή-Πόντιο κοσμοναύτη Φιόντορ (Θοδωρή) Γιουρτσίχιν.

Το χρυσό αστέρι της ύψιστης διάκρισης του ρωσικού κράτους, του «Ήρωα της Ρωσίας», απένειμε ο πρόεδρος Μεντβιέντεφ στον ελληνικής καταγωγής κοσμοναύτη Φιόντορ (Θοδωρή) Γιουρτσίχιν σε επίσημη τελετή στην αίθουσα της Αικατερίνης στο Κρεμλίνο.

Σύμφωνα με το σχετικό προεδρικό διάταγμα ο Θοδωρής Γιουρτσίχιν τιμάται για «την ανδρεία και τον ηρωισμό, που επέδειξε κατά τη διαστημική πτήση στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό».

Μιλώντας ειδικά για τον ομογενή κοσμοναύτη, ο οποίος υπήρξε διοικητής του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού για περισσότερο από έξι μήνες (07.04 - 21.10.2007) ο πρόεδρος Μεντβιέντεφ έκανε λόγο για την εκπλήρωση «δυσκολότατων πειραμάτων στο ανοιχτό Διάστημα».

Ανταπαντώντας ο Φ.Γιουρτσίχιν ευχαρίστησε το Ρώσο πρόεδρο εκ μέρους της ρωσικής διαστημικής βιομηχανίας και τον διαβεβαίωσε ότι τόσο ο ίδιος, όσο και οι συνάδελφοί του θα ανταποκριθούν στις υψηλές απαιτήσεις και ευθύνες, που τους έχει αναθέσει η ρωσική κυβέρνηση.

Μιλώντας σε Έλληνες ανταποκριτές στη Μόσχα ο 49χρονος ομογενής κοσμοναύτης αποκάλυψε ότι έχει περάσει ξανά με επιτυχία τους ιατρικούς ελέγχους και έχει κριθεί ικανός για νέες διαστημικές πτήσεις, «οι οποίες βρίσκονται στο στάδιο της συζήτησης με την οικογένειά μου, γιατί η σύζυγός μου δεν είναι ακόμη και τόσο σύμφωνη με αυτές».

Η απονομή μιας τόσο υψηλής διάκρισης «δεν νομίζω ότι αλλάζει κάτι μέσα μου, θέλω να μείνω ο Θοδωρής, που γνωρίζουν όλοι», είπε ο ομογενής κοσμοναύτης, ο οποίος σχεδιάζει να επισκεφθεί τους γονείς του στη Θεσσαλονίκη στις αρχές Ιανουαρίου και απηύθυνε τις ευχές του για «επιτυχίες, υγεία, ευτυχία» σε όλους τους Έλληνες.

Τον τίτλο του Ήρωα της Ρωσίας απένειμε ο πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβιέντεφ και σε πέντε αξιωματικούς του ρωσικού στρατού, οι οποίοι διακρίθηκαν κατά τη θερινή στρατιωτική επιχείρηση στη Ν. Οσετία. Μεταξύ των διακριθέντων με διάφορα παράσημα και κρατικά μετάλλια στην τελετή του Κρεμλίνου ήταν επίσης ο ποιητής Αντρέι Βαζνεσένσκι, ο μαέστρος Βαλέρι Γκέργκιεφ, ο ηθοποιός Αλεξέι Μπατάλοφ, ο σκηνοθέτης Καρέν Σαχναζάροφ, ο σχεδιαστής μόδας Βαλεντίν Γιουντάσκιν και πολλοί άλλοι επιφανείς Ρώσοι επιστήμονες, καλλιτέχνες και κοινωνικοί παράγοντες.

ΑΠΕ - ΜΠΕ

Mια (τουρκική) φωνή που δείχνει το δρόμο της πολιτικής για την πραγματική συμφιλίωση των λαών

ΑΦΙΕΡΩΝΕΤΑΙ ΣΤΟΝ κ. ΤΡΕΜΟΠΟΥΛΟ ΤΩΝ ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ-ΠΡΑΣΙΝΩΝ, ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑ ΡΕΠΟΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΕΑ ΤΗΣ, ΣΤΟΝ κ. ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ ΚΑΙ ΣΕΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΝ ΑΛΛΑΔΙ ΑΤΑΤΟΥΡΚΟΛΑΓΝΟΥΣ ΑΡΝΗΤΕΣ ΤΗΣ ΠΟΝΤΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΑΡΜΕΝΙΚΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ

Δραματικές στιγμές Αρμενίων, που ξεσπιτώνονται από Τούρκους στρατοχωροφύλακες το 1915, για να οδηγηθούν στο θάνατο. Στα γεγονότα εκείνα, που αποτέλεσαν την πρώτη γενοκτονία του 20ού αιώνα, έχασαν τη ζωή τους 1,5 εκατομμύριο Αρμένιοι

Ποιος είναι ο πραγματικός Γκιαούρης;

Άρθρο του Κεμάλ Μπασαράν στην τουρκοκυπριακή εφημερίδαΑφρίκα
Ας ρίξουμε μια ματιά στην κατάσταση που επικρατεί στην Τουρκία.
Παραδεχτήκαμε κανένα έγκλημα που διαπράξαμε; Παραδέχτηκε κάποιος τα λάθη του για τα εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα της χώρας;
Δεν είμαστε εμείς αυτοί που μετατρέψαμε την Τουρκία σε κόλαση για τους...Τούρκους αλλά και τους ξένους; Σκεφθήκατε ποτέ την ρήση «ευτυχής ο Τούρκος, δυστυχής ο μη Τούρκος»;
Αυτό συμβαίνει γιατί στερούμαστε Δικαιοσύνης, αγάπης, ειρήνης, κατανόησης. Ποτέ δεν βάλαμε τον εαυτό μας στην θέση του άλλου. «Είσαι αρμένης; Να ψοφήσεις. Είσαι Ρωμιός; Να πάθεις τα χειρότερα, βρώμικε γκιαούρη».
Με τι καρδιά τα λέμε όλα αυτά; Ποιοι είμαστε τελικά; Έχετε ακούσει κανέναν να λέει: «Ας ακούσουμε τα παράπονα των Κούρδων;». Μήπως οι αριστεροί συζήτησαν από την τηλεόραση τα γεγονότα του παρελθόντος; Λογοδότησε η νοοτροπία που θεωρεί του Αλεβίτες ανύπαρκτα όντα;
Όπως έχετε διαπιστώσει, οι ηγέτες της όποιας μειονότητας και οι Κούρδοι βουλευτές φοβούνται ακόμη και να μιλήσουν. Και δεν φοβούνται μόνο αυτοί αλλά και οι συγγραφείς, διανοούμενοι, δημοσιογράφοι.
Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει αυτή την πραγματικότητα; Όσοι μιλήσουν εξοντώνονται. Το όνομά τους περιλαμβάνεται στον κατάλογο των ανεξιχνίαστων εγκλημάτων ή προσάγονται στα δικαστήρια με χίλιες δυο κατηγορίες.
Θέλω να μου πείτε αν δικαιούμαστε να σχολιάσουμε το Κράτος, τον στρατό, την αστυνομία, τον Ατατούρκ ή την Τουρκική ιστορία ή κάθε ίδρυμα που περιέχει την λέξη «Τουρκικό». Αν μπορούμε να σχολιάσουμε την θρησκεία ή το Ισλάμ, το κοράνι ή τον Μωάμεθ; Αν η απάντηση είναι αρνητική τότε σημαίνει ότι στερούμεθα ελευθεροτυπίας, ελευθερία έκφρασης. Είμαστε μια κοινωνία καταπιεσμένη.
Μόνο όσοι βρίσκονται δίπλα στην Εξουσία μπορούν και εκφέρουν γνώμη διαφορετικά ότι πεις εκλαμβάνεται ως προσβολή της θρησκείας και του τουρκισμού. Στον Τουρκισμό μας τα δικαιώματα της γυναίκας είναι για κλάματα. Μεταξύ των 130 χωρών βρισκόμαστε στην 123η θέση πολύ πιο κάτω από χώρες όπως η Τυνησία, Ιορδανία, ΗΑΕ.
Στην Τουρκία διαπράττονται βασανιστήρια, υπάρχουν ανεξιχνίαστα εγκλήματα, επικρατεί μυστικότητα, απειλές, βία. Υπάρχουν αγνοούμενοι, κρατούμενοι που λέγεται ότι αυτοκτόνησαν, άτομα που από φόβο δεν ανοίγουν το στόμα τους, άτομα τα οποία δεν μπορούν να βρουν δικηγόρους για να καταγγείλουν δημοσίους υπαλλήλους, μια χώρα που συγκλονίζεται από τη δράση παρακρατικών οργανώσεων όπως το Σουσουρλούκ και η Εργκενεκόν, που υπάρχουν κάποιοι που υπερηφανεύονται ότι σκότωσαν 100 άτομα μετά από εντολές του Κράτους.
Έχουμε τον Υπουργό Άμυνας να υπερηφανεύεται για την εθνοκάθαρση των Ελλήνων και Αρμενίων.
-Ουδείς ποτέ λυπήθηκε τον χριστιανικό πληθυσμό ο οποίος εκδιώχτηκε από την χώρα με την βία.
-200.000 Έλληνες έχασαν την ζωή τους και ανάμεσά μας υπάρχουν αυτοί που λένε «καλά να πάθουν οι γκιαούρηδες».
Τι φοβερό; Τι σατανικές και εγκληματικές ψυχές;

Ουστ μπατιροακαδημαϊκά λαμόγια…

ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο "ΚΥΡΙΟΣ" ΠΟΥ ΕΣΤΗΣΕ ΤΟ ΑΓΑΛΜΑ ΤΟΥ ΣΦΑΓΕΑ ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΚΕΜΑΛ ΣΕ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ

ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΚΕΜΑΛ Ο ΑΙΜΟΣΤΑΓΗΣ ΣΦΑΓΕΑΣ ΤΟΥ ΑΡΜΕΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ (2.000.000 ΨΥΧΕΣ)

Τον σούπερ-αξιότιμο «αναθεωρητή του Ιστορικού Υλισμού» κ. Walter Veltroni πρώην εκδότη της καθημερινής εφημερίδας L'Unità, πρώην υπουργό πολιτισμού και περιβάλλοντος στην πρώτη κυβέρνηση Prodi, πρώην δήμαρχο της Ρώμης και νυν «εμπνευσμένο ηγέτη» του Δημοκρατικού Κόμματος της Ιταλίας ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟ ΘΑΥΜΑΣΤΗ ΤΟΥ ΣΦΑΓΕΑ ΤΟΥ ΑΡΜΕΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΛΑΟΥ ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΚΕΜΑΛ ( ΑΤΑΤΟΥΡΚ), ΑΓΑΛΜΑ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΕΣΤΗΣΕ ΣΕ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ, βράβευσε (ίσως για την πράξη του αυτή) η ηγεσία του Παντείου Πανεπιστημίου και τον ανακήρυξε επίτιμο διδάκτορα Επικοινωνίας και Πολιτισμού τού ιδρύματος αυτού!!! (ΕΔΩ ΧΕΙΡΟΚΡΟΤΑΜΕ… ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΠΩ, ΞΕΣΚΙΖΟΥΜΕ ΤΑ ΡΟΥΧΑ ΜΑΣ…)
Να μου ζήσετε ρε πνευματικοί δάσκαλοι του κω…λοσιαίου Πάντειου πανεπιστήμιου που σκεφτήκατε να βραβεύσετε τον φιλοκεμαλικό πολιτικό «παπαροανεμοδούρα» εμπνευστή του κόμματος του που φιλοδοξεί, όπως είπε ο ίδιος, να γίνει ένα μετασοσιαλιστικό κόμμα!
(ΣΙΓΑ ΜΗ ΒΓΑΛΕΙΣ ΚΑΝΕΝΑ ΔΑΧΤΥΛΟ ΝΕΟΤΑΞΙΚΟ ΤΣΑΝΑΚΙ ΤΟΥ ΚΑΤΑΡΡΕΟΝΤΑ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ…)
Ως γνωστό το κόμμα του κ. Veltroni είναι ένα συνονθύλευμα δικής του εμπνεύσεως, που προήλθε από τη συνένωση των δυνάμεων της δημοκρατικής αριστεράς, της σοσιαλδημοκρατίας και του δημοκρατικού καθολικισμού… Έτσι και ρίξουμε και μια κουταλιά KNOR … φτιάχμνουμε μια σούπα… και γαμώ τις σούπες! Τύφλα να ’χει ο Μαμαλάκης και η Βέφα Αλεξιάδου…

Ρε Πάντεια κουτορνίθα αυτό το «πολιτικό απόβρασμα» έστησε το άγαλμα του γενοκτόνου Κεμάλ που πήρες στο λαιμό του 2.000.000 ψυχές…
Το καταλάβατε ρε σαράβαλα της σκέψης, 2.000.000 ψυχές!!!
ΑΛΛΑ ΠΟΥ ΝΑ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΕΤΕ… ΤΟ ΜΟΝΟ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΕΣΕΙΣ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΤΕ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΘΛΙΒΕΡΟ ΣΑΣ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΤΙΚΟ ΤΟΜΑΡΙ…

Ντροπή σας ρε αγράμματα, ανθελληνικά ανθρωπάρια … Σας θυμόμαστε υπόδουλα πανεπιστημιακά απομεινάρια της γραμμής Τζωρτζ Σόρος-ΗΠΑ στα βαλκανικά ζητήματα, από τότε που προσπαθήσατε μα ανακινήσετε «μειονοτικό ζήτημα» Τσάμηδων!
ΔΕΝ ΞΕΧΝΙΕΣΤΕ ΜΕ ΤΙΠΟΤΑ, ΑΓΡΑΦΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΙΑΝΟΗΣΗΣ…

Διαβάστε ρε ψωνάρες, ιστορία και σταματήστε να προκαλείτε με τις εκσυγχρονιστικές παπαριές σας το δημόσιο αίσθημα… Εκτός και αν ανήκετε στην ίδια επιστημονική ληστοσυμμορία με την ανεκδιήγητη συνάδελφό σας κ. Ρεπούση… Οπότε αμέτε στο διάολο κι εσείς και οι ανεκδιήγητοι θαυμαστές των σφαγέων και των δολοφόνων των λαών…

Ουστ μπατιροακαδημαϊκά λαμόγια…
Χατζατζάρης

Πηγή: http://skiaxtro.blogspot.com

Ο ελληνικός πολιτισμός ως τουρκική κληρονομιά

Τα ελληνικά μνημεία της Τουρκίας

Του ΒΛΑΣΗ ΑΓΤΖΙΔΗ

Η σχέση του τουρκικού εθνικισμού με τους προϋπάρχοντες πολιτισμούς ήταν προβληματική από τη στιγμή της εμφάνισής του. Ακόμα και ο οθωμανικός πολιτισμός έπρεπε να εξοβελιστεί και στη θέση του να αναπτυχθεί ένας καινούργιος αμιγώς τουρκικός που θα συνέδεε την κεντροασιατική καταγωγή με την ευρωπαϊκή προοπτική. Αυτή η θέση αναπτύχθηκε υποδειγματικά από τον Ziya Gökalp (1876-1924) , που θεωρείται ο πατέρας του τουρκικού εθνικισμού. Για τους Τούρκους εθνικιστές, οι «Αρχές του Τουρκισμού» του Ζιγιά Γκιοκάλπ είναι ότι το «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» για τους κομμουνιστές.

Ο Γκιοκάλπ λοιπόν θεωρεί ότι ο οθωμανικός πολιτισμός είναι βαθύτατα επηρρεασμένος και αποτελεί συνέχεια του «ρωμαίικου». Και ακριβώς γι αυτό το λόγο θα έπρεπε να εγκαταλειφθεί και να καταστραφεί. Το πρώτο θύμα του τουρκικό εθνικισμού ήταν η οθωμανική γλώσσα και η εισαγωγή του λατινικού αλφάβητου. Με τον τρόπο αυτό, ο μουσουλμανικής κόσμος της Ανατολής, αποκόπηκε οριστικά από την εξαιρετικά πλούσια οθωμανική και ισλαμική γραμματεία.

Έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι διάφορες ποικίλες και αλληλοσυγκρουόμενες φάσεις που πέρασε η κρατική πολιτική του τουρκικού κράτους στον τομέα αυτό, ειδικά όταν αυτές οι αλλαγές συνδεθούν με τις τεράστιες κοινωνικοοικονομικές μεταβολές.

Μνημεία και κρίση της ταυτότητας

Η κρίση ταυτότητας που μαστίζει τη σύγχρονη τουρκική κοινωνία δεν περνά απαρατήρητη στους μελετητές της ιδιόμορφης αυτής χώρας. Όπως δεν περνά απαρατήρητη και η γιγάντια προσπάθεια που καταβάλλει η κρατική γραφειοκρατία για οικειοποίηση του πολιτισμικού πλούτου των εθνών που προϋπήρχαν των Τούρκων και του ισλάμ, και κάποια στιγμή εξοντώθηκαν ή εκδιώχθηκαν.

Μνημεία, χοροί, ενδυμασίες παρουσιάζονται δημοσίως ως τουρκικά. Τα ερείπια των αρχαίων ελληνικών πόλεων, όπως της Εφέσου, της Περγάμου και άλλων, τα ελληνικά χριστιανικά μνημεία της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης, των υπόσκαφων ναών της Καππαδοκίας και της Παναγίας Σουμελά της Τραπεζούντας, ακόμα και ο διασημότερος των ελληνικών χορών, ο ποντιακός πυρρίχιος Σέρα, παρουσιάζονται στο διεθνές κοινό ως τουρκικά. Βέβαια, ο χορός αυτός -που οι Τούρκοι τον ονομάζουν "Horon, δηλαδή "(τον) χορόν"- όπως και η ποντιακή λύρα, αποτελούν σημερινές μορφές έκφρασης των δεκάδων χιλιάδων ελληνόφωνων, μουσουλμάνων και κρυπτοχριστιανών, καθώς και των γεωργιανόφωνων Λαζών της Βόρειας Τουρκίας. Πιθανόν να μην προβαλλόταν καμιά ένσταση στο γεγονός της παρουσίασης ελληνικών πολιτιστικών στοιχείων ως χαρακτηριστικών της σύγχρονης Τουρκίας, εάν υπήρχε επίσημη αναγνώριση της πολυεθνικής καταγωγής των σύγχρονων Τούρκων ή, έστω, σεβασμού της ταυτότητας των μνημείων. Όμως αυτές οι προϋποθέσεις δεν υπάρχουν. Μέχρι σήμερα οι Τούρκοι περηφανεύονται για την κεντροασιατική καταγωγή τους και την κατακτητική συμπεριφορά τους. Από την εποχή που εμφανίστηκε ο παντουρκισμός και μέχρι τις μέρες μας, επίσημη ιδεολογία –όπως αυτή παρουσιάζεται στα κρατικά έγγραφα και αναπαράγεται από τα σχολικά εγχειρίδια- αποτελεί η βεβαιότητα ότι οι σύγχρονοι Τούρκοι προέρχονται από τους νομάδες εισβολείς του 11^ου αιώνα και ότι η κοιτίδα του τουρκικού έθνους βρίσκεται στην Κεντρική Ασία, έως και τη δυτική Κίνα. Συστατικό της κυρίαρχης ιδεολογίας αποτελεί η παραδοχή ότι τα εδάφη της τουρκικής δημοκρατίας κατακτήθηκαν από τους προγόνους-εισβολείς. Αυτή η αντίληψη της ιστορίας επιβεβαιώνεται κάθε χρόνο στις 29 Μαϊου κατά τους μεγαλειώδεις επίσημους εορτασμούς για την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς μουσουλμάνους.

Τούρκοι και μνημεία

Για χιλιάδες χρόνια πριν την εμφάνιση του ισλάμ και των Τούρκων, ο γεωγραφικός χώρος που καταλαμβάνει σήμερα η τουρκική δημοκρατία υπήρξε χώρος δράσης, δημιουργίας και έκφρασης των Ελλήνων -αλλά και άλλων λαών που επιβιώνουν μέχρι σήμερα, όπως οι Αρμένιοι, οι Κούρδοι, οι Ασσυροχαλδαίοι. Στις παράλιες περιοχές της δυτικής και βόρειας Μικράς Ασίας, Έλληνες υπήρχαν από τη δεύτερη χιλιετία π.χ. ενώ η Ιωνία, ο Πόντος η Καππαδοκία, καθώς και η Ανατολική Θράκη υπήρξαν βασικοί χώροι δραστηριοποίησής τους μετά τους αλεξανδρινούς χρόνους. Μέχρι την εμφάνιση του ισλάμ και τον περιορισμό του ελληνικού κόσμου από Άραβες και Τουρκομάνους εισβολείς, η μικρασιατική χερσόνησος υπήρξε ελληνόφωνη περιοχή στο μεγαλύτερο μέρος της. Η τελική κυριαρχία του οθωμανικού ισλάμ μετέβαλε το θρησκευτικό χαρακτήρα της περιοχής και αύξησε τα ποσοστά τουρκοφωνίας.

Όταν ο τουρκικός εθνικισμός αποπειράθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα να μετατρέψει τον πολυεθνικό και πολυθρησκευτικό οθωμανικό χώρο σε αμιγώς τουρκικό χρησιμοποιώντας το ισλάμ, συνάντησε την αμείλικτη πραγματικότητα. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού ανήκε σε διαφορετικές εθνικές ομάδες που είχαν ως θρησκεία το χριστιανισμό και είχε βαθύτατη σχέση με τον τόπο. Σχέση που αποδεικνυόταν πλήρως από τα μνημεία που είχε δημιουργήσει. Με βάση το νεοτουρκικό πρόγραμμα του 1911, για τους πληθυσμούς αυτούς επελέγη η γενοκτονία και η εκδίωξη. Απέμειναν όμως τα μνημεία, ως αδιάψευστοι μάρτυρες μιας πολύ διαφορετικής κοινωνικής κατάστασης που υπήρχε μέχρι πρόσφατα και μιας εξαιρετικά οδυνηρής «τακτοποίησής της».

Στις δεκαετίες που ακολούθησαν το ’22, το συναίσθημα ότι τα ελληνικά μνημεία -αρχαία, βυζαντινά και νεότερα- έθεταν σε διαρκή αμφισβήτηση τη «Νέα Τάξη» ήταν έντονο, τόσο στο στρατιωτικό κατεστημένο που ήλεγχε απολύτως το γεωγραφικό χώρο που κατέκτησε, όσο και στην κεμαλική κρατική γραφειοκρατία. Πρέπει να σημειωθεί ότι τα ελληνικά μνημεία που υπάρχουν στην Τουρκία είναι περισσότερα και εντυπωσιακότερα –με την εξαίρεση του Παρθενώνα- απ’ αυτά που υπάρχουν στα ελλαδικά εδάφη. Γι’ αυτούς τους λόγους, η επίσημη πολιτική στόχευε στον πλήρη πολιτιστικό εκτουρκισμό του εδάφους που κατέλαβε ο τουρκικός εθνικισμός με τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1919-1922.

Σε πρώτη φάση, πολιτιστικός εκτουρκισμός σήμαινε εξαφάνιση ή υποβάθμιση -στην καλύτερη εκδοχή- όλων εκείνων των στοιχείων που θύμιζαν ότι μεγάλο μέρος των εδαφών της τουρκικής δημοκρατίας αποτελούσε γενέθλιο έδαφος άλλων εθνών. Έτσι σε γενικές γραμμές, οι ελληνικές αρχαιότητες υποβαθμίστηκαν, τα βυζαντινά μνημεία –πλην όσων είχαν μετατραπεί σε τεμένη- αφέθηκαν να καταρρεύσουν, τα νεότερα μνημεία καταστράφηκαν συνειδητά.

Όργουελ και κεμαλική Τουρκία

Η τουρκική πολιτική απέναντι στα ελληνικά μνημεία άλλαξε κατά τη δεκαετία του ’80. Η πολιτική οικειοποίησης αντικατέστησε την προηγούμενη αρνητική ή αδιάφορη στάση του κράτους και της κοινωνίας. Ο φόβος απέναντι στον ελληνικό αλυτρωτισμό εξαφανίστηκε και τα συναισθήματα ενοχής για την εξόντωση των γηγενών εθνών έπαψαν να ταλανίζουν τις επόμενες τουρκικές γενιές. Μεθοδικά άρχισε το τουρκικό κράτος να προσπαθεί να αλλάξει την ιστορία της περιοχής. Να δημιουργήσει την εντύπωση στις νέες γενιές και τους πολυάριθμους τουρίστες ότι όλα αυτά τα μνημεία τα δημιούργησαν οι διάφοροι Ανατολικοί Λαοί, που έχουν χαθεί σήμερα και τους οποίους εκπροσωπούν οι κληρονόμοι τους, οι Τούρκοι. Στις επίσημες επιγραφές στους ιστορικούς χώρους, όπως και στα αντίστοιχα βιβλία αναφέρεται ότι τα αρχαία μνημεία τα δημιούργησαν οι Λυδοί ή οι Πισίδες ή οι Λύκιοι ή οι Παφλαγόνες, τους οποίους αντικατέστησαν οι Πέρσες και στη συνέχεια οι Ρωμαίοι. Παρ΄ ότι οι ιστορικοί χώροι είναι ελληνικοί και τα αντίστοιχα μουσεία είναι γεμάτα με ελληνικά ευρήματα και επιγραφές, δεν υπάρχει καμιά απολύτως αναφορά στην πραγματική ταυτότητά τους. Η λέξη "Έλληνας", "Γιουνάν" ή "Γκρικ" απουσιάζουν παντελώς. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τα ελληνικά μνημεία της χριστιανικής εποχής.

Σε διεθνές επίπεδο, η νέα προσέγγιση άρχισε με τη δειλή, στην αρχή, προβολή των αρχαιοτήτων στο πλαίσιο της τουριστικής πολιτικής. Χαρακτηριστική υπήρξε η χρήση του εντυπωσιακού εσωτερικού χώρου της Αγίας Ειρήνης στην Πόλη για επίδειξη μόδας πριν από μερικά χρόνια. Η πολιτική οικειοποίησης των μνημείων, αλλά και των μορφών, του ελληνικού πολιτισμού της Ιωνίας και της υπόλοιπης Μικράς Ασίας άρχισε βαθμιαία να γίνεται κτήμα του τουρκικού λαού. Πρώτη μαζική έκφραση της νέας στάσης υπήρξε η διεκδίκηση των γλυπτών της Περγάμου που βρισκόταν στο Βερολίνο. Τα γλυπτά προβλήθηκαν ως τα τουρκικά ελγίνεια. Δήμοι της περιοχής και κοινωνικές ενώσεις με τη στήριξη του κράτους οργάνωσαν διαμαρτυρίες και κινητοποίησαν τους Τούρκους μετανάστες για τη διεκδίκηση της "επιστροφής των γλυπτών στην πατρίδα". Η όλη απόπειρα -για όσους ήξεραν ότι οι απόγονοι των δημιουργών των γλυπτών εξοντώθηκαν με τον πιο άγριο τρόπο το Σεπτέμβριο του '22 και οι επιζήσαντες κατέφυγαν πρόσφυγες στα Βαλκάνια- είχε τα στοιχεία μιας εφιαλτικής φάρσας.

Μικρό παράδειγμα -χαρακτηριστικό και γραφικό παράλληλα- των απίστευτων ιδεολογημάτων που διαχύθηκαν στην τουρκική κοινωνία, βρίσκεται στην ετικέτα του κρασιού Trakya (δηλαδή, Θράκη), που πουλιέται στη δυτική Τουρκία. Στην άκρως κλασικής τεχνοτροπίας ετικέτα αυτή, πάνω σε ένα βαρέλι κάθεται μία νύμφη περιτριγυρισμένη από κληματαριές και τσαμπιά σταφυλιών. Μόνο που δεξιά και αριστερά της νύμφης υπάρχουν, αντί για λέοντες, δύο γκρίζοι λύκοι. Να σημειωθεί ότι ο γκρίζος λύκος αποτελεί το σύμβολο του παντουρκισμού και δηλοί την "κόκκινη μηλιά", δηλαδή την αρχαία τουρκική κεντροασιατική κοιτίδα. Αυτή ακριβώς είναι και η μεθόδευση του τουρκικού κράτους: Να καλλιεργήσει την πίστη ότι τα ελληνικά μνημεία της Μικράς Ασίας ανήκουν και συγκροτούν τον αρχαίο τουρκικό πολιτισμό.

Ο Αστερίξ ως αρχαίος Ρωμαίος

Η σύγχρονη προσπάθεια της Τουρκίας να παρουσιάσει τα ελληνικά μνημεία (αρχαία, μεσαιωνικά και νεότερα) ως τουρκικά είναι τόσο αστεία , όσο να βλέπαμε τους Ισπανούς να παρουσιάζουν τον πολιτισμό των Αζτέκων και των Ίνκας ως ισπανικό, οι Γερμανοί τα εβραϊκά τραγούδια ως γερμανικά, οι Αγγλοσάξονες τους χορούς των Ινδιάνων ως βρετανικό δημιούργημα, οι Ισραηλινοί τα ισλαμικά τεμένη της Ιερουσαλήμ ως δικά τους, οι Έλληνες το Αλατζά Ιμαρέτ της Θεσσαλονίκης ως ελληνικό, οι Σλαβομακεδόνες τον Μέγα Αλέξανδρο ως πρόγονό τους και οι Ιταλοί τον Αστερίξ ως αρχαίο Ρωμαίο.

Η ελλαδική απουσία υπήρξε μνημειώδης στα θέματα αυτά, όπως και στο σύνολο των θεμάτων που άπτονται της σύγχρονης ιστορίας του ελληνισμού της καθ' ημάς Ανατολής. Η απουσία αυτή υπήρξε απότοκος της μετά το '22 συγκεκριμένης αντίληψης των πραγμάτων και της απόλυτης εσωστρέφειας (βλ. δύο άρθρα στην "Καθημερινή": "Το "22 και η νεοελληνική ιδεολογία", 16 Νοεμβρίου 2003 και " Μικρά Ασία και αμφισβήτηση της Ιστορίας", 16 Σεπτεμβρίου 2001). Μόνο οι οργανώσεις των προσφύγων του '22 και των απογόνων τους αντέδρασαν στις τουρκικές μεθοδεύσεις.

Για παράδειγμα, οι οργανώσεις των προσφύγων από την Πέργαμο αντέδρασαν και κατάγγειλαν την πολιτική οικειοποίησης των γλυπτών της Περγάμου. Ζήτησαν -εις μάτην- από την επίσημη Ελλάδα να καταγγείλει τις τουρκικές μεθοδεύσεις στην Ουνέσκο και να διεκδικήσει το σεβασμό της ταυτότητας των μνημείων.

Οι οργανώσεις και οι προσφυγικές Ομοσπονδίες επανειλημμένα μίλησαν για τις προσπάθειες της κεμαλικής Τουρκίας, όπως αυτή εκφραζόταν μέσα από τις αναρτημένες πινακίδες στους ιστορικούς χώρους και στα μουσεία, όπως και στο περιεχόμενο των τουρκικών βιβλίων. Ίσως θα έπρεπε και η επίσημη Ελλάδα να διερευνήσει το φαινόμενο και να εντάξει στην ατζέντα των διμερών σχέσεων και το ζήτημα του σεβασμού της ταυτότητας των μνημείων.

Η στάση της Τουρκίας για τη γενοκτονία. Προπαγάνδα και διαστρέβλωση της αλήθειας

Του Φάνη Μαλκίδη

Είναι γεγονός ότι οι τουρκικοί μηχανισμοί και οι υποστηρικτές τους σε όλον τον κόσμο εφευρίσκουν διάφορα σενάρια προκειμένου να δικαιολογήσουν τις μαζικές εκτοπίσεις και τελικώς τις μαζικές δολοφονίες ενάντια στους Έλληνες. Ένα πρώτο «επιχείρημα» που συνδέεται και με στοιχεία που αναιρούν την ιστορία χιλιάδων ετών, υποστηρίζει ότι «οι Έλληνες ουδέποτε εγκαταστάθηκαν στη Μικρά Ασία, παρά μόνο περιστασιακά. Ουδέποτε θεωρήθηκαν τα διεκδικούμενα σήμερα από αυτούς εδάφη ως τμήμα της φυλετικής τους κοιτίδας…».
Υποστηρίζεται ότι μόλις ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, πολλοί Έλληνες λιποτάκτησαν από τον οθωμανικό στρατό και έδρασαν ως αντάρτες πίσω από τις οθωμανικές γραμμές. Αντιμέτωπος μ’ αυτή την κατάσταση, ο οθωμανικός στρατός προχώρησε σε σποραδικές εκτοπίσεις τους ελληνικούς πληθυσμούς και οδήγησε σε μία σειρά από σχετικά, όπως τονίζεται μικρής έκτασης σφαγές. Επίσης, οι Τούρκοι προσπαθούν να αλλοιώσουν τον αριθμό των Ελλήνων που ζούσαν στο οθωμανικό κράτος και από Τούρκους συγγραφείς υπερτονίζεται η πληθυσμιακή υπεροχή των Οθωμανών.
Ακόμη από την τουρκική πλευρά τονίζεται ότι τα επίσημα αρχεία της οθωμανικής κυβέρνησης, δεν περιέχουν κανένα έγγραφο που να αποδεικνύει κυβερνητική εμπλοκή στους φόνους. Όμως είναι γεγονός ότι από τα οθωμανικά αρχεία, ακόμη και με τον τρόπο που κυκλοφόρησαν, και κυρίως πολλές βρετανικές, γαλλικές και αμερικάνικες εκδόσεις και κυρίως γερμανικές πηγές της εποχής κάνουν λόγο για κυβερνητική εμπλοκή στη εκτόπιση «Ελλήνων, εξ ων ολίγοι επέζησαν». Οι μέθοδοι που εφαρμόστηκαν για την εξόντωση ήταν περίπου οι ίδιες παντού, ζήτημα που συνιστά ένα ισχυρό επιχείρημα υπέρ της ύπαρξης οργανωμένου σχεδίου.
Επίσης ένα ζήτημα που προκύπτει είναι εκτός από το οικονομικό μποϊκοτάζ των ελληνικών επιχειρήσεων, μέτρο που ακολουθήθηκε πιστά κατά τη διάρκεια του Εβραϊκού ολοκαυτώματος, η αρπαγή των ελληνικών περιουσιών από τα θύματα της γενοκτονίας, περιουσίες που αποτέλεσαν τη βάση για τη δημιουργία της τουρκικής εθνικής οικονομίας και της τουρκικής αστικής τάξης. Είναι πλέον αναμφισβήτητο γεγονός ότι η οικειοποίηση των περιουσιακών στοιχείων των Ελλήνων (και Αρμενίων) σε διάφορες χρονικές φάσεις του 20ου αιώνα οδήγησε την οθωμανική- τουρκική οικονομία σε άνοδο.
Όλες οι κυβερνήσεις της Τουρκίας, αρνήθηκαν τη σχετική με τη γενοκτονία κατηγορία. Στους διεθνείς οργανισμούς και στη διάρκεια επιστημονικών συναντήσεων, η Τουρκία δεν έπαψε να αναπτύσσει συντονισμένες προσπάθειες για να εμποδίσει κάθε αναγνώριση της γενοκτονίας, και κάθε έρευνα πάνω στα περιστατικά αυτής της γενοκτονίας.
Αυτά τα μέσα που αναπτύσσει για τη διάψευση της ιστορικής αλήθειας και για την εξυπηρέτηση της παραπληροφόρησης, η Τουρκία μπορεί σίγουρα να τα εντείνει στο μέλλον: στο εσωτερικό να συσπειρώσει το εθνικό συναίσθημα γύρω από γεγονότα, όπως τα μνημόσυνα των θυμάτων της Τουρκίας κατά την περίοδο 1915-1922, ή ημέρες μνήμης και τιμής ορισμένων υπευθύνων της γενοκτονίας, μεταξύ των οποίων οι Μουσταφά Κεμάλ, ο Ταλαάτ και ο Ενβέρ, ο Τοπάλ Οσμάν, ενώ στο εξωτερικό με τη δημιουργία «ινστιτούτων» και άλλων «κέντρων τουρκικών μελετών».
Είναι ξεκάθαρο πλέον ότι η Τουρκία εκτός από την άρνηση τέλεσης του εγκλήματος, έχει επιδοθεί σε συστηματική προσπάθεια για να εξηγηθεί, να δικαιολογηθεί και να στοιχειοθετηθεί το μαζικό έγκλημα, που κατέληξε στην ολοκληρωτική εκδίωξη των Ελλήνων. Οι τελευταίες ενέργειες που αναδεικνύουν το ιδιαίτερο ρόλο της τουρκικής προπαγάνδας είναι οι δηλώσεις μετά την παρουσίαση Ποντιακών χορών στην τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας (2004), ότι οι Έλληνες έκλεψαν τους τουρκικούς χορούς, οι δηλώσεις του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (Μάιος 2006) μετά τα αποκαλυπτήρια του μνημείου της γενοκτονίας στη Θεσσαλονίκη ή η συμμετοχή σε χορούς στον Πόντο του τότε υπουργού εξωτερικών και μετέπειτα προέδρου της χώρας Αμπνουλάχ Γκιουλ (Ιανουάριος 2007), ο οποίος δήλωσε ότι αυτοί είναι τουρκικοί χοροί.
Επίσης το Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας με ανακοίνωσή του (26 Μαΐου 2008) διαμαρτυρήθηκε προς την ελληνική κυβέρνηση για την καθιέρωση της 19ης Μαΐου ως ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων, αφού θεωρεί ότι η σχετική απόφαση της 24ης Φεβρουαρίου 1994 του Ελληνικού Κοινοβουλίου στρέφεται «κατά του Ιδρυτού της τουρκικής δημοκρατίας Κεμάλ Ατατούρκ».
Η Τουρκία, με την αναγνώριση της ευθύνης της για τη γενοκτονίας των Ελλήνων, θα ανελάμβανε τη δέσμευσή της για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου τού δικαιώματος στην αλήθεια, πιο αξιόπιστα. Είναι ασυμβίβαστο με την δέσμευση για τα ανθρώπινα δικαιώματα όταν άτομα ή απόγονοί τους που οργάνωσαν τη γενοκτονία των Ελλήνων έχουν αποκατασταθεί και σχολεία και αερολιμένες να ονομάζονται με ονόματα τους. Στη Γερμανία δεν υπάρχει ούτε οδός, ούτε αεροδρόμιο, ούτε προτομή ή άγαλμα του Χίτλελ, του Γκέμπελς, του Χάιντριχ, σε αντίθεση με την Τουρκία. Μια σύγχρονη, δημοκρατική Τουρκία, που δεσμεύεται από την Ευρωπαϊκή Συνθήκη για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές συμβόλαιο για τα αστικά και πολιτικά δικαιώματα πρέπει να αντιμετωπίσει αυτά τα ζητήματα άμεσα, σταματώντας την προπαγάνδα και υιοθετώντας την αλήθεια.

Μέρος της ομιλίας στις εκδηλώσεις του Συλλόγου Ποντίων Φοιτητών και Σπουδαστών Ξάνθης.