ΕΜΕΙΣ ΑΔΑ ΚΙ IΝΟΥΜΕΣ,
Σ’ ΕΜΕΤΕΡΑ ΘΑ ΠΑΜΕ...

Monday, June 30, 2008

"Όχι" της Σουηδίας στην αναγνώριση της Ποντιακής Γενοκτονίας

ΜΕΤΑΦΕΡΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΚΤΥΑΚΟ ΤΟΠΟ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ "ΟΛΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ" ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΟΠΟΙΑΣ ΗΓΕΙΤΑΙ Ο ΙΔΡΥΤΗΣ ΤΟΥ "ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ" ΒΑΣΙΛΗΣ Ν. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ (ΧΑΡΡΥ ΚΛΥΝΝ)

ΖΗΤΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΜΑΣ ΝΑ ΜΑΣ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΟΥΝ ΓΙΑ ΝΑ ΕΚΦΡΑΣΟΥΜΕ ΕΓΓΡΑΦΩΣ ΤΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΜΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΟΥΗΔΙΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΩΣ ΝΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΟΥΜΕ ΕΝΑΝ ΠΡΟΣ ΕΝΑΝ ΚΑΙ ΤΟΥΣ 245 ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΠΟΥ ΚΑΤΑΨΗΦΙΣΑΝ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΗΡΙΞΗΣ, ΕΚΘΕΤΟΝΤΑΣ ΤΑ ΑΔΙΑΣΕΙΣΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ ΠΟΥ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΟΘΩΜΑΝΩΝ ΚΑΙ ΝΕΟΤΟΥΡΚΩΝ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ.


ΤΟ ΣΟΥΗΔΙΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΑΡΝΗΘΗΚΕ ΝΑ ΣΤΗΡΙΞΕΙ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ...
245 ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΨΗΦΙΣΑΝ ΚΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΞΥ ΑΥΤΩΝ ΚΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ "ΕΦΙΑΛΤΗΣ" ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ!!!

...ΕΝΩ ΕΜΕΙΣ, ΕΔΩ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ, ΤΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΤΟΥ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ, ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΜΕ ΝΑ ΤΙΜΟΥΜΕ ΤΗ ΜΝΗΝΗ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΤΗ ΣΟΥΗΔΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΥΛΟΦ ΠΑΛΜΕ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΔΩΣΑΜΕ ΣΕ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΠΑΡΚΑ ΤΗΝ ΠΟΛΗΣ ΜΑΣ (ΝΕΑ ΚΡΗΝΗ-ΠΑΡΚΟ ΟΥΛΟΦ ΠΑΛΜΕ)

ΜΗΠΩΣ ΟΦΕΙΛΕΙ ΣΥΣΣΩΜΟ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΝΑ ΕΚΔΟΣΕΙ ΨΗΦΙΣΜΑ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ ΚΑΙ ΝΑ ΤΟ ΕΠΙΔΩΣΕΙ ΣΤΟΝ ΣΟΥΗΔΟ ΠΡΟΞΕΝΟ;

ΜΗΠΩΣ ΗΡΘΕ Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΟΥΛΟΦ ΠΑΛΜΕ ΣΕ ΠΑΡΚΟ ΠΟΝΤΙΑΚΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ;

Η ΠΑΡΑΤΑΞΗ ΜΑΣ ΔΕΣΜΕΥΕΤΑΙ ΝΑ ΦΕΡΕΙ ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ ΑΥΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΟ ΑΜΕΣΩΣ ΕΠΟΜΕΝΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ.

29 Ιουνίου 2008, 20:40

Παναγιώτης Σαββίδης

Ο μοναδικός βουλευτής ελληνικής καταγωγής του σουηδικού κοινοβουλίου αρνήθηκε να στηρίξει πρόταση για αναγνώριση της γενοκτονίας των χριστιανικών μειονοτήτων από το τουρκικό καθεστώς στις αρχές του 20ου αιώνα.

Πρόκειται για τον βουλευτή του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος της Σουηδίας, Νίκο Παπαδόπουλο, που βρέθηκε στο στόχαστρο ομογενειακών οργανώσεων και κυρίως του Συλλόγου Ποντίων Στοκχόλμης «Εύξεινος Πόντος».

«Ο μοναδικός βουλευτής του σουηδικού κοινοβουλίου με ελληνικές ρίζες, ψήφισε κατά της αποδοχής της πρότασης. Όταν ήρθε αντιμέτωπος με μέλη του συμβουλίου του συλλόγου μας και άλλους Έλληνες, αναφορικά με το γεγονός προσπάθησε να δικαιολογηθεί, λέγοντας ότι ήταν αφηρημένος και πάτησε λάθος κουμπί», αναφέρει ανακοίνωση του Συλλόγου Ποντίων, που συνεχίζει: «Για να δικαιολογηθεί ο ίδιος, σημείωσε στο πρωτόκολλο της Βουλής πως σκόπευε να ψηφίσει υπέρ της αποδοχής. Θέλουμε να σημειώσουμε πως η αρχική ψήφος (το πάτημα δηλαδή του κουμπιού) είναι και αυτή που μετράει και δεν μπορεί να αρθεί. Το ότι ο Νίκος Παπαδόπουλος σημείωσε στο πρωτόκολλο της Bουλής ότι ψήφισε λάθος, αποτελεί ένα φθηνό πολιτικό τρικ».

Ο γραμματέας του Συλλόγου Ποντίων Στοκχόλμης, Κώστας Φαραγγίδης,
μας δήλωσε με νόημα: «Είναι τελείως απαράδεκτο για ένα άτομο με ελληνικές ρίζες να μην παίρνει ανοιχτά θέση σε μια τόσο σοβαρή προσπάθεια, ούτε καν να λαμβάνει μέρος στην συζήτηση στη Bουλή αναφορικά με το θέμα, μιας και ήταν απών. Το λιγότερο που μπορεί να κάνει είναι να ζητήσει συγνώμη».

Τελικά, η πρόταση για αναγνώριση της γενοκτονίας των χριστιανικών μειονοτήτων στην οθωμανική Τουρκία δεν πέρασε, αφού η συντριπτική πλειοψηφία των μελών του σουηδικού κοινοβουλίου την καταψήφισε. Συγκεκριμένα, 245 βουλευτές ψήφισαν κατά, 37 υπέρ, ενώ 66 δήλωσαν παρόντες. Η ψηφοφορία στη Βουλή πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 12 Ιουνίου.

Πηγή: zougla.gr

Monday, June 16, 2008

T’ A Πνευμάτ’ σα ταφία


ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΟΝΤΙΩΝ ΘΡΥΛΟΡΙΟΥ Ν. ΡΟΔΟΠΗΣ "Η ΚΕΡΑΣΟΥΝΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΓΑΡΣ"

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ποντίων Θρυλορίου «Η Κερασούντα και το Γαρς»,
προσανατολισμένος σε μια διαρκή προσπάθεια διατήρησης των παραδόσεων και ανάδειξης της πολιτιστικής του ταυτότητας, σας προσκαλεί τη Δευτέρα 16 Ιουνίου 2008, του Αγίου Πνεύματος, στο Ταφικό έθιμο που θα πραγματοποιηθεί για άλλη μια χρονιά έξω από τα νεκροταφεία του χωριού μετά τη Θεία Λειτουργία.

Πρόκειται για αποχαιρετιστήριο τραπέζι στις αναστημένες ψυχές, λίγο πριν επιστρέψουν στον τόπο τους, σύμφωνα πάντα με τη θρησκευτική μας παράδοση.

Για την αναβίωση αυτού του πανάρχαιου εθίμου η διοίκηση του Συλλόγου αναφέρει τα εξής:

T’ A Πνευμάτ’ σα ταφία

Στην προσπάθεια ανίχνευσης της παράδοση μας, ανακαλύψαμε ότι άλλο ένα έθιμο είχε καταδικαστεί στη λήθη, όπως τόσα και τόσα άλλα.

Πρώτη φορά ακούσαμε να το αναφέρουν ηλικιωμένες γυναίκες του χωριού πριν χρόνια, όταν πλησίαζε του Αγίου Πνεύματος, οι οποίες μας ζήτησαν να το επαναφέρουμε. «Τ’ Α Πνευμάτ’ επέναμε σα ταφία και έτρωγαμε με τοι πεθαμέν’τσ’. Γιατί κι ’φτάτε κατ’ να ίνεται ξαν’ το ατέτ’;»

Έτσι, με την αναβίωση του εθίμου για πρώτη φορά τον Ιούνιο του 2001 από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ποντίων Θρυλορίου, το ταφικό έθιμο επανήλθε στη ζωή του Θρυλορίου και τελείται ανελλιπώς κάθε Αγίου Πνεύματος.

Πρόκειται για ένα έθιμο που ξεπερνάει τα 2500 χρόνια ζωής, που ταξίδεψε με τους πρώτους έποικους στον Πόντο από την μητροπολιτική Ελλάδα, οι οποίοι ανάμεσα στις άλλες συνήθειές τους πήραν μαζί τους και το ταφικό έθιμο και το οποίο διατηρήθηκε και μετά τον εκχριστιανισμό του Πόντου από τον Απόστολο Ανδρέα, εκφράζοντας πλέον την πίστη για την ανάσταση των νεκρών με την Ανάσταση του Κυρίου.

«Που σου, θάνατε το κέντρον; Που σου, Άδη το νείκος;
Ανέστη Χριστός, και συ καταβέβλησαι.
Ανέστη Χριστός, και πεπτώκασι δαίμονες.
Ανέστη Χριστός, και χαίρουσιν άγγελλοι.
Ανέστη Χριστός, και ζωή πολιτεύεται.
Ανέστη Χριστός, και νεκρός ουδείς εν τω μνήματι.
Χριστός γάρ εγερθείς εκ νεκρών, απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο»


Του Αγίου Πνεύματος λοιπόν, που οι αναστημένες ψυχές επιστρέφουν στον τόπο τους, κατά την ποντιακή μας παράδοση στο Θρυλόριο, εμείς πηγαίνουμε να φάμε μαζί τους, να τους κάνουμε ένα γιορταστικό τραπέζι και να τους ευχηθούμε καλό ταξίδι.

Η Ειρήνη Αναστασιάδου, γεννημένη το 1913 στο χωρίο Πίαντζουχ της Ρωσίας, το περιγράφει ως εξής:

«Τα ψήα ασή Λαμπρή κ’ επεκεί, λάσκουνταν πενήντα ημέρας. Τ’ Α Πνευμάτ’ κλώσκουνταν σα τόπεν α τουν. Για τ’ ατό εείνο την ημέρα επέναμε σην εκκλησία και επαρακάλναμε σα γόνατα να φεύνε τα ψήα και να μη απομένε αδά. Τ’ Α Πνευμάτ’ εν’ κιάλλο καλλίον α σ’ όλεν για τα ψήα. Εείνο την ημέρα τα ψήα τρώνε με τ’ εμάς. Πριχού να φεύνε σα τόπεν α τουν, φάισ’ατσε, σ’χωράσ’ατσε και δάνε πλαν. Αναπάεται η ψή α τουν και τ’ εσόν πα. Η μάνα μ’ έλεεν, οι αποθαμέν’ τρώνε με τ’ εμάς.»

Η αείμνηστη Μαρία Τοπαλίδου γεννημένη το 1922, στο δρόμο της προσφυγιάς, περιέγραφε τις παιδικές της μνήμες από το έθιμο στο Θρυλόριο: «Όντας έμνε μικρέσα και θα εμέρωνε τ’ Α Πνευμάτ’, λέγω τη μάνα μ’:

Μάνα ο κόσμον οπουρνά α πάει σα ταφία, εμείς κι θα πάμε;
Η μάνα μ’ είπεμε:

Ατοίν ντ’ εφτάνε το ατέτ, εμείς κ’ εφτάμα.
Εείνο τη βραδύ ελέπω σ’ όραμα μ’ τον πατέρα μ’ να λέει με:

Ατοίν θα έρτανε, κ’ εσύ κι θα έρθεσαι;
Εσκώθα απουρπουνού και λέω τη μάνα μ’ ντο είδα σο όρομα μ’.

Αρ’ ατσ’ αν έν’ σουκ απάν’, είπεμε η μάνα μ’, ποίσω ήνταν εν’ και δέβα εσύ πα.
Εσκώθα, εποίκα φελία, ριζόγαλο και επήγα σα ταφία. Έρθεν ο ποπάς, εποίκαμε τρισάγιο και επεκεί, εξ’ μερέα α σα ταφία, εγούρεψαμε το τραπέζ’. Έπλωσαμε αφκά τα τσούλε, έθηκαμε απάν’ τη τραπεζί το πανί και τα φαϊα που είχεν ο καθαείς.

Θυμούμαι έτον και ο σ’χωρεμένον ο Βασίλτς ο Παρχαρίδης. Ατός εβάλνε τη σειρά που α κάθουμνες σο τραπέζ’.

«Σ’χωρεμέν’, σ’χωρεμέν’» σ’ έναν τ’ άλλο είπαμε, έφαγάμε με τ’ αποθαμέντσ’ εντάμα και εδέβαμε εμείς σ’ οσπίτε μουν και εκείν’ σα τόπεν α τουν.».

Έτσι γίνεται και σήμερα. Μετά την λειτουργία όλοι παίρνουν διάφορα φαγητά και πηγαίνουν «σα ταφία». Ο παπάς του χωριού κάνει τρισάγιο και μετά στρώνεται το τραπέζι έξω από τα νεκροταφία. Και τι δεν έχει αυτό το τραπέζι! Φελία, πισία, πιροσκία, λαβάσε, ριζόγαλο, χασίλ, κεράσια, ταν, ρακί για τους άντρες και ότι άλλο παραδοσιακό και νέο φαγητό μπορεί να φανταστεί κανείς. Τρώνε, πίνουν, μιλούν για τον νεκρό τους, χαίρονται μαζί με τις αναστημένες ψυχές. Όλοι συμμετέχουν στο κοινό τραπέζι ζωντανών και νεκρών. Και εκεί νιώθεις ότι ο θάνατος είναι συνέχεια της ζωής, προετοιμάζεσαι στην ιδέα του, συμφιλιώνεσαι. Κανείς δεν νιώθει θλίψη, κανείς δεν λυπάται, δεν κλαίει, είναι μέρα χαράς, είναι μια γιορτή. Χαρά που απορρέει από την πίστη στην ανάσταση των νεκρών, από την χριστιανική πίστη για την Ανάσταση.

Υπήρχε μάλιστα η πεποίθηση ότι αφού οι ψυχές μετά το τραπέζι αυτό, κατά τις 12.00 το μεσημέρι επέστρεφαν στον τόπο τους, μπορούσε κανείς να τις δει μέσα στα πηγάδια. Έπαιρναν έτσι ένα καθρεφτάκι και προσπαθούσαν να δουν στο νερό του πηγαδιού τις ψυχές των δικών τους ανθρώπων, κάτι βέβαια που σχετίζεται με την αρχαιοελληνική δοξασία σύμφωνα με την οποία η κάθοδος των ψυχών στον Άδη γινόταν μέσα από το νερό.

Το ταφικό έθιμο συνεχίζουν να τελούν σήμερα οι πόντιοι στα Σούρμενα Ελληνικού – Αττικής την Κυριακή του Θωμά, στο Χορτοκόπι Ελευθερούπολης Καβάλας τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, στο Δρακόντιο της Κοινότητας Κολχικού Λαγκαδά της Ζωοδόχου Πηγής, οι νεοπρόσφυγες Πόντιοι από τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, πιθανότατα και πόντιοι σε άλλα μέρη της Ελλάδας.

Είναι εκπληκτικό, πως το ταφικό έθιμο διατηρήθηκε τόσους αιώνες, πως άντεξε στη φθορά του χρόνου!

Βαθείς μελετητές του αρχαίου ελληνικού κόσμου λένε:

«…Οι βασικές πράξεις και οι θεσμοί της ζωής, γέννηση, γάμος, οικογένεια, γένος, κράτος, έπαιρναν μια μυσταγωγική αξιοπρέπεια από τη θρησκεία. Με τη λατρεία ή την τιμή προς τους νεκρούς, οι γενεές συνδέονταν μεταξύ τους με μια συνέχεια υποχρεώσεων, έτσι ώστε η οικογένεια να μην είναι απλά ένα ζευγάρι με τα παιδιά τους, αλλά μια ιερή ένωση και αλληλουχία αίματος και πυρός που εκτείνονταν μακριά στο παρελθόν και στο μέλλον και κρατούσε τους νεκρούς, τους ζωντανούς και τους αγέννητους σε μια ενότητα ισχυρότερη οποιουδήποτε κράτους».

Πιθανόν εδώ να βρίσκεται η απάντηση της μακραίωνης πορείας του εθίμου, στην αγάπη προς τους νεκρούς, στο ιερό δέσιμο που είχαν μ’ εκείνους. Ίσως να οφείλεται και στο χαρακτήρα των Ποντίων, που δεν αλλοτριώνεται εύκολα, στην επιμονή και στο πείσμα τους, στην ψυχική αντοχή τους, στην πίστη τους για τη συνέχεια της ζωής. Βιώσαν την τραγική γενοκτονία, τον ξεριζωμό από τις πατρογονικές τους εστίες, την προσφυγιά, ένιωσαν την φρίκη του θανάτου κι όμως άντεξαν. Δεν άφησαν τον πόνο και την ανάγκη επιβίωσης να τους κάνουν να ξεχάσουν τους νεκρούς τους. Με τρόπο απλό, με σεβασμό και αγάπη, κάθε νέα γυναίκα έκανε εκείνο που είχε κάνει η μητέρα της, η γιαγιά της, η πρόγιαγιά της. Και έτσι αβίαστα, με μια αθόρυβη δύναμη, το έθιμο πέρασε από γενιά σε γενιά ενώνοντας τους ζωντανούς, τους νεκρούς και τους αγέννητους με μια σύνδεση αιώνια.

Χρύσα Μαυρίδου

ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

Έρθεν τ’ Α Πνευμάτ’. Τρανόν ημέρα. Ετοπλαεύταμε ολ’ σην εγκλεσίαν και παρακαλούμε τον Θεόν να σχωρά τ’ απθαμέντσι μουν και τα ψήα τουν να αναπάουνταν όντες πάνε σον τόπον α τουν. Ερούξαμε σα γόνατα, απάν ση καρυδί τα φύλλα και ούλ’ εντάμαν επήκαμε ευχήν.

Αστό εσχόλασεν η εγκλεσία ο καθαείς επαίρε το φαϊν π’ εχαζουρλάεψεν και επήγαμε σα ταφία.

Ο ποπάς τη χωρί εποίκεν τρισάγιο και επεκεί εγούρεψαμε το στολ εξ’ α σα ταφία. Και ντο κι είχε ατό το στολ! Φελία, πισία, πιροσκία, λαβάσε, ριζόγαλο, χασίλ, ήνταν συρ η ψης. Εκάτσαμε ούλ’ εντάμα, ζωντανοί κι αποθαμέν’ σ’ αβούτο το τραπέζ και έφαγάμε.

Επεκεί αποχαιρέτσαμάτς και εδέβαν πλαν.

Οφέτος εν’ δεύτερον χρονία π’ εφτάμε το ατέτ και η ψη μουνε ενεπάεν. Εθαρρείς και τ’ εσόν ο άνθρωπον εν με τ’εσέν και κάθεται σο στολ και τρώει. Ατότε εγροικάς πόσον σουμά έν’ ο θάνατον και η ζωήν.

Θυμούμε έναν ημέρα, όντες εκαλάτσευαμε με τη θεία Μαρία την Τοπαλίδου, για τ’ Α Πνευμάτ’, είπεμε είναν ιστορία:

«Όντας έμνε μικρέσα και θα εμέρωνε τ’ Α Πνευμάτ’, λέγω τη μάνα μ’:

Μάνα ο κόσμον οπουρνά α πάει σα ταφία, εμείς κι θα πάμε;
Η μάνα μ’ είπεμε:

Ατοίν ντ’ εφτάνε το ατέτ, εμείς κ’ εφτάμα.
Εείνο τη βραδή ελέπω σ’ όραμα μ’ τον πατέρα μ’ να λέει με:

Ατοίν θα έρτανε, κ’ εσύ κι θα έρθεσαι;
Εσκώθα απουρπουνού και λέω τη μάνα μ’ ντο είδα σο όρομα μ’.

Αρ’ ατσ’ αν έν’ σουκ απάν’, είπεμε η μάνα μ’, ποίσω ήνταν εν’ και δέβα εσύ πα.
Εσκώθα, εποίκα φελία, ριζόγαλο και επήγα σα ταφία. Έρθεν ο ποπάς, εποίκαμε τρισάγιο και επεκεί, εξ μερέα α σα ταφία, εγούρεψαμε το τραπέζ. Έπλωσαμε αφκά τα τσούλε, έθηκαμε απάν τη τραπεζί το πανί και τα φαϊα που είχεν ο καθαείς.

Θυμούμαι έτον και ο σχωρεμένον ο Βασίλτς ο Παρχαρίδης. Ατός εβάλνε τη σειρά που α κάθουμνες σο τραπέζ.

«Σχωρεμέν’, σχωρεμέν’» σ’ έναν τ’ άλλο είπαμε, έφαγάμε με τ’ αποθαμέντσ’ εντάμα και εδέβαμε εμείς σ’ οσπίτε μουν και εκείν’ σα τόπε τουν.».

Οφέτος εράεψα να μαθάνω για το ατέτ κατ’ κι άλλο. Ατσ’ πα έφτασα ση θεία την Ειρήνη Αναστασιάδου, γενέα Αποστολίδη, που εγεννέθε σα 1913 σην Απαζία τη Ρωσίας, σο χωρίο Πίαντζουχ.

Εχάρα πολλά όντες η θεία Ειρήνη είπεμε ότι θυμάται πως εποίναν τ’ ατέτ τ’ Α Πνευμάτ’ οι πρόγονοι μουν, πριχού έρτανε σο Θρυλόριο. Γιατί η θεία Ειρήνη ους τα οχτώ χρόνε τς εζήνε σο Μερχαβούλ, σε ένα χωρίο σουμά σο Πίαντζουχ και όλεν θυμάται τα.

Ερώτεσάτην :

Θεία Ειρήνη σην Πατρίδα θυμάσαι ντο εποίνετε τ’ Α Πνευμάτ’;
Θεία Ειρήνη: Πως κι θυμούμαι πούλι μ’. Τα ψήα ασή Λαμπρή κ’ επεκεί, λάσκουνταν πενήντα ημέρας. Τ’ Α Πνευμάτ’ κλώσκουνταν σα τόπαι τουν. Για τ’ ατό εείνο την ημέρα επέναμε σην εγκλεσία και επαρακάλναμε σα γόνατα να φεύνε τα ψήα και να μη απομένε αδά.

Σο Μερχαβούλ, σουμά σα ταφία, οπίς μερέα, έτον η εγκλεσία τη Παναϊας. Τ’ Α Πνευμάτ’ ακεί εγκλησιάσκουμες. Έρχουνταν και πολλοί ασό Πίαντζουχ.

Έξ α σην εγκλεσία έτον ένα μακρύ σανίδ’, που είχαμα τραπέζ’, με τα σκαμνία α σα δύο μερέθε. Όνταν έρθαμε αδά σο χωρίο ερχίνεσάμε και έστρωνάμε το τραπέζ’ αφκά.

Εείνο την ημέρα εποίναμε τον «ψαλμό». Ο καθαείς έκοφτε ή πρόγατο ή μουσκάρ, ήνταν κρέας εθέλνε και ους να εσχόλαζεν η εγκλεσία, έβραζανα σα καζάνε.

Όντες ετελούτουν η εγκλεσία έστρωνάμε το τραπέζ’. Εποίναμε και πάστα (φασούλε γλισμένα) και ήνταν άλλο εθέλνε ο καθαείς.

Εκεί που εζήναμε πολλά πλούσιο μέρος έτονε. Αχ! και να επόρνα να επέγνα έλεπα μίαν κι άλλο τα μέρε μουν.

-Θεία Ειρήνη, πως θυμάσαι ατόσα πολλά πράματα;

Θεία Ειρήνη: Έκιτι πούλι μ’, εγώ έρθα απ’ εκές οχτώ χρονών. Όλεν πα θυμούματα.

-Ατό το ατέτ για τόποιο εποίνανα;

Θεία Ειρήνη: Ας λέγω σε. Ατόν τον «ψαλμό» εποίνανα και όνταν επεθάνεν κάποιος, σα σαράντα, σο χρόνο και τα’ Α Πνευμάτ’. Τα’ Α Πνευμάτ’ εν’ κιάλλο καλλίον ασ’ ούλαι. Εείνο την ημέρα τα ψήα τρώνε με τα’ εμάς. Πριχού να φεύνε σα τόπεν α τουν, φάισατσε, σχωράσατσε και δένε πλαν. Αναπάεται η ψήα τουν και τεσόν πα. Η μάνα μ’ έλεεν, οι αποθαμέν’ τρώνε με τ’ εμάς.

Έξα, ότι ατό την ημέρα σα γουβία, με τα’ έναν καθίφτρα, επόρνες κ’ έλεπες τον αποθαμένο σ’.
Θεία Ειρήνη: Ατό εποίνανα οι Γαρσλούδες (γελά). Είναν ημέρα είπα τη θεία Μαρία τη Βασιλίνα, να εφτάγα κ’ εγώ, αμά κ’ εφέκε με. Εθέρναν ότι έλεπαν τα ψήα, αμά την ισκιένατουν έλεπαν.

Εμείς σο Σύλλογο θεία Ειρήνη, οφέτος εποίκαμε το ατέτ, για δεύτερο χρονία.
Θεία Ειρήνη: Έμαθα το και εχάρα. Ατό το ατέτ πολλά καλό εν’ και να μη αποδαβαίνετετο. Είπασε, τ’ Α Πνευμάτ’ εν’ ασ’ ούλαι καλλίο.

Ατά είπανέμε η θεία Μαρία και η θεία Ειρήνη. Ατοίν το χρέος ατουν εποίκανα. Απομέν σε μας, που έρχουμες απ’ οπίς, να κρατούμε τ’ ατέτε τοι γονέοις ιμουν και να μαθάνομε την ιστορία μουνε, τα ρίζας ιμουνε, για να μην ανασπάλομε καμίαν εμείς και τα μωρά μουνε, ποίος είμεσε και απόθεν είμεσε.

Ο Θεό να έχετσε καλά και να αξιώνμασε σ’ άλλ’ τη χρονία, αήκον καιρό να φτάμε έναν ταξίδ’ σον ανάσπαλτο Πόντο, που ατόσον πολλά θέλωμε ούλ να ελέπομε.

Μαυρίδου Χρύσα

Τ’ ΑΕ ΠΝΕΥΜΑΤ’

Έρθεν κι’ οφέτος τ’ Αε Πνευμάτ’
σον ουρανόν τερούμε
να ελέπομε τ’ αποθαμέντς
ατοίντς π’ αροθυμούμε.

Ατοίντς π’ εφέκαν και έφυγαν
και εφέκανέ μας χρόνε
ας έρταν σο νου μουν έναν ξα
με δάκρε και με πόνε.

Έρθαν εδέβαν κα έφυγαν
σ’ αβούτο την ζωήν
χωρίον τρανόν έχτισαν
σ’ έναν μικρόν ταφίν.

Οσήμερον καλούνε μας
εντάμα για να τρώμε
και ση ταφί το τέρεμαν
τα μάτε μουν θολώνε.

Άνθρωπος σ’ αβούτο τη ζωήν
εξέχασεν συγγενόν ατ’
οσήμερον ας αφτείν κερίν
και φτάει τον σταυρόν ατ’.


Σαλπιγγίδης Σάββας

ΠΗΓΗ:
Πολιτιστικός Σύλλογος Ποντίων Θρυλορίου Ν. Ροδοπής ''Η Κερασούντα και το Γαρς''
Θρυλόριο Ν. Ροδόπης
2531098370
6973070513

T’ A Πνευμάτ’ σα ταφία

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΟΝΤΙΩΝ ΘΡΥΛΟΡΙΟΥ Ν. ΡΟΔΟΠΗΣ "Η ΚΕΡΑΣΟΥΝΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΓΑΡΣ"

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ποντίων Θρυλορίου «Η Κερασούντα και το Γαρς»,
προσανατολισμένος σε μια διαρκή προσπάθεια διατήρησης των παραδόσεων και ανάδειξης της πολιτιστικής του ταυτότητας, σας προσκαλεί τη Δευτέρα 16 Ιουνίου 2008, του Αγίου Πνεύματος, στο Ταφικό έθιμο που θα πραγματοποιηθεί για άλλη μια χρονιά έξω από τα νεκροταφεία του χωριού μετά τη Θεία Λειτουργία.

Πρόκειται για αποχαιρετιστήριο τραπέζι στις αναστημένες ψυχές, λίγο πριν επιστρέψουν στον τόπο τους, σύμφωνα πάντα με τη θρησκευτική μας παράδοση.

Για την αναβίωση αυτού του πανάρχαιου εθίμου η διοίκηση του Συλλόγου αναφέρει τα εξής:

T’ A Πνευμάτ’ σα ταφία

Στην προσπάθεια ανίχνευσης της παράδοση μας, ανακαλύψαμε ότι άλλο ένα έθιμο είχε καταδικαστεί στη λήθη, όπως τόσα και τόσα άλλα.

Πρώτη φορά ακούσαμε να το αναφέρουν ηλικιωμένες γυναίκες του χωριού πριν χρόνια, όταν πλησίαζε του Αγίου Πνεύματος, οι οποίες μας ζήτησαν να το επαναφέρουμε. «Τ’ Α Πνευμάτ’ επέναμε σα ταφία και έτρωγαμε με τοι πεθαμέν’τσ’. Γιατί κι ’φτάτε κατ’ να ίνεται ξαν’ το ατέτ’;»

Έτσι, με την αναβίωση του εθίμου για πρώτη φορά τον Ιούνιο του 2001 από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ποντίων Θρυλορίου, το ταφικό έθιμο επανήλθε στη ζωή του Θρυλορίου και τελείται ανελλιπώς κάθε Αγίου Πνεύματος.

Πρόκειται για ένα έθιμο που ξεπερνάει τα 2500 χρόνια ζωής, που ταξίδεψε με τους πρώτους έποικους στον Πόντο από την μητροπολιτική Ελλάδα, οι οποίοι ανάμεσα στις άλλες συνήθειές τους πήραν μαζί τους και το ταφικό έθιμο και το οποίο διατηρήθηκε και μετά τον εκχριστιανισμό του Πόντου από τον Απόστολο Ανδρέα, εκφράζοντας πλέον την πίστη για την ανάσταση των νεκρών με την Ανάσταση του Κυρίου.

«Που σου, θάνατε το κέντρον; Που σου, Άδη το νείκος;
Ανέστη Χριστός, και συ καταβέβλησαι.
Ανέστη Χριστός, και πεπτώκασι δαίμονες.
Ανέστη Χριστός, και χαίρουσιν άγγελλοι.
Ανέστη Χριστός, και ζωή πολιτεύεται.
Ανέστη Χριστός, και νεκρός ουδείς εν τω μνήματι.
Χριστός γάρ εγερθείς εκ νεκρών, απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο»


Του Αγίου Πνεύματος λοιπόν, που οι αναστημένες ψυχές επιστρέφουν στον τόπο τους, κατά την ποντιακή μας παράδοση στο Θρυλόριο, εμείς πηγαίνουμε να φάμε μαζί τους, να τους κάνουμε ένα γιορταστικό τραπέζι και να τους ευχηθούμε καλό ταξίδι.

Η Ειρήνη Αναστασιάδου, γεννημένη το 1913 στο χωρίο Πίαντζουχ της Ρωσίας, το περιγράφει ως εξής:

«Τα ψήα ασή Λαμπρή κ’ επεκεί, λάσκουνταν πενήντα ημέρας. Τ’ Α Πνευμάτ’ κλώσκουνταν σα τόπεν α τουν. Για τ’ ατό εείνο την ημέρα επέναμε σην εκκλησία και επαρακάλναμε σα γόνατα να φεύνε τα ψήα και να μη απομένε αδά. Τ’ Α Πνευμάτ’ εν’ κιάλλο καλλίον α σ’ όλεν για τα ψήα. Εείνο την ημέρα τα ψήα τρώνε με τ’ εμάς. Πριχού να φεύνε σα τόπεν α τουν, φάισ’ατσε, σ’χωράσ’ατσε και δάνε πλαν. Αναπάεται η ψή α τουν και τ’ εσόν πα. Η μάνα μ’ έλεεν, οι αποθαμέν’ τρώνε με τ’ εμάς.»

Η αείμνηστη Μαρία Τοπαλίδου γεννημένη το 1922, στο δρόμο της προσφυγιάς, περιέγραφε τις παιδικές της μνήμες από το έθιμο στο Θρυλόριο: «Όντας έμνε μικρέσα και θα εμέρωνε τ’ Α Πνευμάτ’, λέγω τη μάνα μ’:

Μάνα ο κόσμον οπουρνά α πάει σα ταφία, εμείς κι θα πάμε;
Η μάνα μ’ είπεμε:

Ατοίν ντ’ εφτάνε το ατέτ, εμείς κ’ εφτάμα.
Εείνο τη βραδύ ελέπω σ’ όραμα μ’ τον πατέρα μ’ να λέει με:

Ατοίν θα έρτανε, κ’ εσύ κι θα έρθεσαι;
Εσκώθα απουρπουνού και λέω τη μάνα μ’ ντο είδα σο όρομα μ’.

Αρ’ ατσ’ αν έν’ σουκ απάν’, είπεμε η μάνα μ’, ποίσω ήνταν εν’ και δέβα εσύ πα.
Εσκώθα, εποίκα φελία, ριζόγαλο και επήγα σα ταφία. Έρθεν ο ποπάς, εποίκαμε τρισάγιο και επεκεί, εξ’ μερέα α σα ταφία, εγούρεψαμε το τραπέζ’. Έπλωσαμε αφκά τα τσούλε, έθηκαμε απάν’ τη τραπεζί το πανί και τα φαϊα που είχεν ο καθαείς.

Θυμούμαι έτον και ο σ’χωρεμένον ο Βασίλτς ο Παρχαρίδης. Ατός εβάλνε τη σειρά που α κάθουμνες σο τραπέζ’.

«Σ’χωρεμέν’, σ’χωρεμέν’» σ’ έναν τ’ άλλο είπαμε, έφαγάμε με τ’ αποθαμέντσ’ εντάμα και εδέβαμε εμείς σ’ οσπίτε μουν και εκείν’ σα τόπεν α τουν.».

Έτσι γίνεται και σήμερα. Μετά την λειτουργία όλοι παίρνουν διάφορα φαγητά και πηγαίνουν «σα ταφία». Ο παπάς του χωριού κάνει τρισάγιο και μετά στρώνεται το τραπέζι έξω από τα νεκροταφία. Και τι δεν έχει αυτό το τραπέζι! Φελία, πισία, πιροσκία, λαβάσε, ριζόγαλο, χασίλ, κεράσια, ταν, ρακί για τους άντρες και ότι άλλο παραδοσιακό και νέο φαγητό μπορεί να φανταστεί κανείς. Τρώνε, πίνουν, μιλούν για τον νεκρό τους, χαίρονται μαζί με τις αναστημένες ψυχές. Όλοι συμμετέχουν στο κοινό τραπέζι ζωντανών και νεκρών. Και εκεί νιώθεις ότι ο θάνατος είναι συνέχεια της ζωής, προετοιμάζεσαι στην ιδέα του, συμφιλιώνεσαι. Κανείς δεν νιώθει θλίψη, κανείς δεν λυπάται, δεν κλαίει, είναι μέρα χαράς, είναι μια γιορτή. Χαρά που απορρέει από την πίστη στην ανάσταση των νεκρών, από την χριστιανική πίστη για την Ανάσταση.

Υπήρχε μάλιστα η πεποίθηση ότι αφού οι ψυχές μετά το τραπέζι αυτό, κατά τις 12.00 το μεσημέρι επέστρεφαν στον τόπο τους, μπορούσε κανείς να τις δει μέσα στα πηγάδια. Έπαιρναν έτσι ένα καθρεφτάκι και προσπαθούσαν να δουν στο νερό του πηγαδιού τις ψυχές των δικών τους ανθρώπων, κάτι βέβαια που σχετίζεται με την αρχαιοελληνική δοξασία σύμφωνα με την οποία η κάθοδος των ψυχών στον Άδη γινόταν μέσα από το νερό.

Το ταφικό έθιμο συνεχίζουν να τελούν σήμερα οι πόντιοι στα Σούρμενα Ελληνικού – Αττικής την Κυριακή του Θωμά, στο Χορτοκόπι Ελευθερούπολης Καβάλας τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, στο Δρακόντιο της Κοινότητας Κολχικού Λαγκαδά της Ζωοδόχου Πηγής, οι νεοπρόσφυγες Πόντιοι από τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, πιθανότατα και πόντιοι σε άλλα μέρη της Ελλάδας.

Είναι εκπληκτικό, πως το ταφικό έθιμο διατηρήθηκε τόσους αιώνες, πως άντεξε στη φθορά του χρόνου!

Βαθείς μελετητές του αρχαίου ελληνικού κόσμου λένε:

«…Οι βασικές πράξεις και οι θεσμοί της ζωής, γέννηση, γάμος, οικογένεια, γένος, κράτος, έπαιρναν μια μυσταγωγική αξιοπρέπεια από τη θρησκεία. Με τη λατρεία ή την τιμή προς τους νεκρούς, οι γενεές συνδέονταν μεταξύ τους με μια συνέχεια υποχρεώσεων, έτσι ώστε η οικογένεια να μην είναι απλά ένα ζευγάρι με τα παιδιά τους, αλλά μια ιερή ένωση και αλληλουχία αίματος και πυρός που εκτείνονταν μακριά στο παρελθόν και στο μέλλον και κρατούσε τους νεκρούς, τους ζωντανούς και τους αγέννητους σε μια ενότητα ισχυρότερη οποιουδήποτε κράτους».

Πιθανόν εδώ να βρίσκεται η απάντηση της μακραίωνης πορείας του εθίμου, στην αγάπη προς τους νεκρούς, στο ιερό δέσιμο που είχαν μ’ εκείνους. Ίσως να οφείλεται και στο χαρακτήρα των Ποντίων, που δεν αλλοτριώνεται εύκολα, στην επιμονή και στο πείσμα τους, στην ψυχική αντοχή τους, στην πίστη τους για τη συνέχεια της ζωής. Βιώσαν την τραγική γενοκτονία, τον ξεριζωμό από τις πατρογονικές τους εστίες, την προσφυγιά, ένιωσαν την φρίκη του θανάτου κι όμως άντεξαν. Δεν άφησαν τον πόνο και την ανάγκη επιβίωσης να τους κάνουν να ξεχάσουν τους νεκρούς τους. Με τρόπο απλό, με σεβασμό και αγάπη, κάθε νέα γυναίκα έκανε εκείνο που είχε κάνει η μητέρα της, η γιαγιά της, η πρόγιαγιά της. Και έτσι αβίαστα, με μια αθόρυβη δύναμη, το έθιμο πέρασε από γενιά σε γενιά ενώνοντας τους ζωντανούς, τους νεκρούς και τους αγέννητους με μια σύνδεση αιώνια.

Χρύσα Μαυρίδου

ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

Έρθεν τ’ Α Πνευμάτ’. Τρανόν ημέρα. Ετοπλαεύταμε ολ’ σην εγκλεσίαν και παρακαλούμε τον Θεόν να σχωρά τ’ απθαμέντσι μουν και τα ψήα τουν να αναπάουνταν όντες πάνε σον τόπον α τουν. Ερούξαμε σα γόνατα, απάν ση καρυδί τα φύλλα και ούλ’ εντάμαν επήκαμε ευχήν.

Αστό εσχόλασεν η εγκλεσία ο καθαείς επαίρε το φαϊν π’ εχαζουρλάεψεν και επήγαμε σα ταφία.

Ο ποπάς τη χωρί εποίκεν τρισάγιο και επεκεί εγούρεψαμε το στολ εξ’ α σα ταφία. Και ντο κι είχε ατό το στολ! Φελία, πισία, πιροσκία, λαβάσε, ριζόγαλο, χασίλ, ήνταν συρ η ψης. Εκάτσαμε ούλ’ εντάμα, ζωντανοί κι αποθαμέν’ σ’ αβούτο το τραπέζ και έφαγάμε.

Επεκεί αποχαιρέτσαμάτς και εδέβαν πλαν.

Οφέτος εν’ δεύτερον χρονία π’ εφτάμε το ατέτ και η ψη μουνε ενεπάεν. Εθαρρείς και τ’ εσόν ο άνθρωπον εν με τ’εσέν και κάθεται σο στολ και τρώει. Ατότε εγροικάς πόσον σουμά έν’ ο θάνατον και η ζωήν.

Θυμούμε έναν ημέρα, όντες εκαλάτσευαμε με τη θεία Μαρία την Τοπαλίδου, για τ’ Α Πνευμάτ’, είπεμε είναν ιστορία:

«Όντας έμνε μικρέσα και θα εμέρωνε τ’ Α Πνευμάτ’, λέγω τη μάνα μ’:

Μάνα ο κόσμον οπουρνά α πάει σα ταφία, εμείς κι θα πάμε;
Η μάνα μ’ είπεμε:

Ατοίν ντ’ εφτάνε το ατέτ, εμείς κ’ εφτάμα.
Εείνο τη βραδή ελέπω σ’ όραμα μ’ τον πατέρα μ’ να λέει με:

Ατοίν θα έρτανε, κ’ εσύ κι θα έρθεσαι;
Εσκώθα απουρπουνού και λέω τη μάνα μ’ ντο είδα σο όρομα μ’.

Αρ’ ατσ’ αν έν’ σουκ απάν’, είπεμε η μάνα μ’, ποίσω ήνταν εν’ και δέβα εσύ πα.
Εσκώθα, εποίκα φελία, ριζόγαλο και επήγα σα ταφία. Έρθεν ο ποπάς, εποίκαμε τρισάγιο και επεκεί, εξ μερέα α σα ταφία, εγούρεψαμε το τραπέζ. Έπλωσαμε αφκά τα τσούλε, έθηκαμε απάν τη τραπεζί το πανί και τα φαϊα που είχεν ο καθαείς.

Θυμούμαι έτον και ο σχωρεμένον ο Βασίλτς ο Παρχαρίδης. Ατός εβάλνε τη σειρά που α κάθουμνες σο τραπέζ.

«Σχωρεμέν’, σχωρεμέν’» σ’ έναν τ’ άλλο είπαμε, έφαγάμε με τ’ αποθαμέντσ’ εντάμα και εδέβαμε εμείς σ’ οσπίτε μουν και εκείν’ σα τόπε τουν.».

Οφέτος εράεψα να μαθάνω για το ατέτ κατ’ κι άλλο. Ατσ’ πα έφτασα ση θεία την Ειρήνη Αναστασιάδου, γενέα Αποστολίδη, που εγεννέθε σα 1913 σην Απαζία τη Ρωσίας, σο χωρίο Πίαντζουχ.

Εχάρα πολλά όντες η θεία Ειρήνη είπεμε ότι θυμάται πως εποίναν τ’ ατέτ τ’ Α Πνευμάτ’ οι πρόγονοι μουν, πριχού έρτανε σο Θρυλόριο. Γιατί η θεία Ειρήνη ους τα οχτώ χρόνε τς εζήνε σο Μερχαβούλ, σε ένα χωρίο σουμά σο Πίαντζουχ και όλεν θυμάται τα.

Ερώτεσάτην :

Θεία Ειρήνη σην Πατρίδα θυμάσαι ντο εποίνετε τ’ Α Πνευμάτ’;
Θεία Ειρήνη: Πως κι θυμούμαι πούλι μ’. Τα ψήα ασή Λαμπρή κ’ επεκεί, λάσκουνταν πενήντα ημέρας. Τ’ Α Πνευμάτ’ κλώσκουνταν σα τόπαι τουν. Για τ’ ατό εείνο την ημέρα επέναμε σην εγκλεσία και επαρακάλναμε σα γόνατα να φεύνε τα ψήα και να μη απομένε αδά.

Σο Μερχαβούλ, σουμά σα ταφία, οπίς μερέα, έτον η εγκλεσία τη Παναϊας. Τ’ Α Πνευμάτ’ ακεί εγκλησιάσκουμες. Έρχουνταν και πολλοί ασό Πίαντζουχ.

Έξ α σην εγκλεσία έτον ένα μακρύ σανίδ’, που είχαμα τραπέζ’, με τα σκαμνία α σα δύο μερέθε. Όνταν έρθαμε αδά σο χωρίο ερχίνεσάμε και έστρωνάμε το τραπέζ’ αφκά.

Εείνο την ημέρα εποίναμε τον «ψαλμό». Ο καθαείς έκοφτε ή πρόγατο ή μουσκάρ, ήνταν κρέας εθέλνε και ους να εσχόλαζεν η εγκλεσία, έβραζανα σα καζάνε.

Όντες ετελούτουν η εγκλεσία έστρωνάμε το τραπέζ’. Εποίναμε και πάστα (φασούλε γλισμένα) και ήνταν άλλο εθέλνε ο καθαείς.

Εκεί που εζήναμε πολλά πλούσιο μέρος έτονε. Αχ! και να επόρνα να επέγνα έλεπα μίαν κι άλλο τα μέρε μουν.

-Θεία Ειρήνη, πως θυμάσαι ατόσα πολλά πράματα;

Θεία Ειρήνη: Έκιτι πούλι μ’, εγώ έρθα απ’ εκές οχτώ χρονών. Όλεν πα θυμούματα.

-Ατό το ατέτ για τόποιο εποίνανα;

Θεία Ειρήνη: Ας λέγω σε. Ατόν τον «ψαλμό» εποίνανα και όνταν επεθάνεν κάποιος, σα σαράντα, σο χρόνο και τα’ Α Πνευμάτ’. Τα’ Α Πνευμάτ’ εν’ κιάλλο καλλίον ασ’ ούλαι. Εείνο την ημέρα τα ψήα τρώνε με τα’ εμάς. Πριχού να φεύνε σα τόπεν α τουν, φάισατσε, σχωράσατσε και δένε πλαν. Αναπάεται η ψήα τουν και τεσόν πα. Η μάνα μ’ έλεεν, οι αποθαμέν’ τρώνε με τ’ εμάς.

Έξα, ότι ατό την ημέρα σα γουβία, με τα’ έναν καθίφτρα, επόρνες κ’ έλεπες τον αποθαμένο σ’.
Θεία Ειρήνη: Ατό εποίνανα οι Γαρσλούδες (γελά). Είναν ημέρα είπα τη θεία Μαρία τη Βασιλίνα, να εφτάγα κ’ εγώ, αμά κ’ εφέκε με. Εθέρναν ότι έλεπαν τα ψήα, αμά την ισκιένατουν έλεπαν.

Εμείς σο Σύλλογο θεία Ειρήνη, οφέτος εποίκαμε το ατέτ, για δεύτερο χρονία.
Θεία Ειρήνη: Έμαθα το και εχάρα. Ατό το ατέτ πολλά καλό εν’ και να μη αποδαβαίνετετο. Είπασε, τ’ Α Πνευμάτ’ εν’ ασ’ ούλαι καλλίο.

Ατά είπανέμε η θεία Μαρία και η θεία Ειρήνη. Ατοίν το χρέος ατουν εποίκανα. Απομέν σε μας, που έρχουμες απ’ οπίς, να κρατούμε τ’ ατέτε τοι γονέοις ιμουν και να μαθάνομε την ιστορία μουνε, τα ρίζας ιμουνε, για να μην ανασπάλομε καμίαν εμείς και τα μωρά μουνε, ποίος είμεσε και απόθεν είμεσε.

Ο Θεό να έχετσε καλά και να αξιώνμασε σ’ άλλ’ τη χρονία, αήκον καιρό να φτάμε έναν ταξίδ’ σον ανάσπαλτο Πόντο, που ατόσον πολλά θέλωμε ούλ να ελέπομε.

Μαυρίδου Χρύσα

Τ’ ΑΕ ΠΝΕΥΜΑΤ’

Έρθεν κι’ οφέτος τ’ Αε Πνευμάτ’
σον ουρανόν τερούμε
να ελέπομε τ’ αποθαμέντς
ατοίντς π’ αροθυμούμε.

Ατοίντς π’ εφέκαν και έφυγαν
και εφέκανέ μας χρόνε
ας έρταν σο νου μουν έναν ξα
με δάκρε και με πόνε.

Έρθαν εδέβαν κα έφυγαν
σ’ αβούτο την ζωήν
χωρίον τρανόν έχτισαν
σ’ έναν μικρόν ταφίν.

Οσήμερον καλούνε μας
εντάμα για να τρώμε
και ση ταφί το τέρεμαν
τα μάτε μουν θολώνε.

Άνθρωπος σ’ αβούτο τη ζωήν
εξέχασεν συγγενόν ατ’
οσήμερον ας αφτείν κερίν
και φτάει τον σταυρόν ατ’.


Σαλπιγγίδης Σάββας

ΠΗΓΗ:
Πολιτιστικός Σύλλογος Ποντίων Θρυλορίου Ν. Ροδοπής ''Η Κερασούντα και το Γαρς''
Θρυλόριο Ν. Ροδόπης
2531098370
6973070513

Monday, June 9, 2008

ΤΟ ΠΟΝΤΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

Όταν σας ρωτούν:«Ζήτημα είναι το Μακεδονικό και το Παλαιστινιακό που διεκδικούν συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο. Εσείς, όμως, δεν διεκδικείτε γη. Πως λοιπόν, μιλάτε για ζήτημα;».
Απαντήστε: Οι Εβραίοι γυρίσανε στην Πατρίδα τους μετά από 3.000 χρόνια, εσείς γιατί θέλετε τη δικιά μας Πατρίδα μέσα σε 90 χρόνια να την ξεχάσουμε;
Κι αν σας κοιτάξουν με απορία συνεχίστε:
Θα ξαναγυρίσουμε και η γη θα τρέμει!

Βασίλης Ν. Τριανταφυλλίδης


Το Ποντιακό Ζήτημα στον 21ο αιώνα

Δεκάδες και εκατοντάδες εκδηλώσεις για τη Γενοκτονία στον Πόντο λαμβάνουν χώρα κάθε Μάη στην Ελλάδα και τη Διασπορά. Υπάρχει ένα υπαρκτό κοινωνικό κίνημα που σχετίζεται με τη διατήρηση της ιστορικής Μνήμης και τη διεκδίκηση τηςαναγνώρισης του ιστορικού γεγονότος, κατά το μοντέλο των Αρμενίων και των Εβραίων. Ανεξάρτητα από τη νεοελληνική αμηχανία, αυτή τη στιγμή διατυπώνονται απόψεις, γονιμοποιούνται ιδέες, υλοποιούνται ερευνητικές προσπάθειες, τις οποίες κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει. Το κείμενο αυτό που δημοσιεύουμε, αποτελεί μέρος της εισήγησης της Σοφίας Ιορδανίδου στην Αριδαία.

Τα γεγονότα που συνθέτουν το ιστορικό πλαίσιο της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου είναι νομίζω γνωστά σε όλους. Η τεκμηρίωση της Γενοκτονίας ως ιστορικού γεγονότος είναι έργο των ειδικών. Εγώ δεν είμαι ιστορικός. Θα περιοριστώ επομένως σε κάποιες χρήσιμες, κατά τη γνώμη μου, διαπιστώσεις:

Διαπίστωση πρώτη: οι ιστορικοί λένε ότι τη στιγμή της εμφάνισης των Τούρκων στην dsc04484.jpgπεριοχή μας, η Μικρά Ασία κατοικείτο από 16.000.000 χριστιανούς (όχι αποκλειστικά Έλληνες). Μερικούς αιώνες μετά, στις αρχές του 20 αιώνα, είχαν απομείνει λιγότεροι από το ¼. Επομένως, είναι λάθος να αντιμετωπίζουμε τη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου ως μια μελανή στιγμή στη μικρασιατική ιστορία. Στην πραγματικότητα, είχε ένα εξαιρετικά εκτεταμένο ιστορικό υπόβαθρο, ήταν η δραματικότερη πράξη της συνεχιζόμενης μέχρι και σήμερα πορείας αποχριστιανοποίησης της Μικράς Ασίας. Ο Ουϊλιαμ Ντάριμπλ, ο νεαρός Ιρλανδός συγγραφέας που εντυπωσιάζει διεθνώς τα τελευταία χρόνια στο χώρο της «ιστορικής περιήγησης», στο καταπληκτικό βιβλίο του «Ταξίδι στη σκιά του Βυζαντίου» περιγράφει πολύ παραστατικά τον επιθανάτιο ρόγχο των τελευταίων χριστιανικών κοινοτήτων, που αργοπεθαίνουν σήμερα εντός των ορίων του τουρκικού κράτους.

Διαπίστωση δεύτερη: έχει υποστηριχθεί κατά κόρον –κυρίως από το χώρο της τουρκικής και όχι μόνο αριστεράς- ότι η Μικρασιατική καταστροφή ήταν ένα ιστορικό γεγονός με σαφείς οικονομικές και ταξικές προεκτάσεις. Υπάρχει ένας ρομαντισμός σε αυτήν την ιστορία. «Οι Έλληνες και οι Αρμένιοι εκμεταλλεύονταν τον μόχθο του τουρκικού έθνους. Άρα η εξολόθρευσή τους, όσο αποτρόπαια κι αν ήταν, ενείχε και το στοιχείο της απόδοσης ταξικής δικαιοσύνης». Αυτή η άποψη παραγνωρίζει το γεγονός ότι η εκκαθάριση έγινε από τον τουρκικό όχλο - όπως γίνεται πάντοτε εξάλλου -. Με μία διαφορά. Δεν έγινε προς όφελος του τουρκικού λαού, αλλά μιας ανερχόμενης ομάδας παρακρατικών πλιατσικολόγων, που αμέσως μετά έσπευσε να ξεπλύνει τα αιματοβαμμένα χέρια της, προκειμένου να υποδυθεί την ανύπαρκτη μέχρι τότε τουρκική αστική τάξη. Προφανώς δεν είναι τυχαίο ότι οι απόγονοι του μέχρι τότε βαρκάρη Τοπάλ Οσμάν είναι ακόμη και σήμερα μία από τις πλουσιότερες οικογένειες ολόκληρης της Μαύρης Θάλασσας; Από την άλλη πλευρά, εκείνοι που πλήρωσαν τελικά το βαρύτερο φόρο του αίματος δεν ήταν οι Έλληνες ή οι Αρμένιοι μεγαλοαστοί, οι οποίοι – ένα μέρος τουλάχιστον - είχαν φροντίσει να εγκαταλείψουν έγκαιρα με τα κεφάλαιά τους την Οθωμανική επικράτεια, αλλά οι φτωχοί αγρότες που αφέθηκαν ανυπεράσπιστοι στην τραγική τους μοίρα.

Διαπίστωση Τρίτη: ένας άλλος μύθος που επικαλούνται συχνά οι κεμαλικοί είναι ότι αυτό που εμείς ονομάζουμε γενοκτονία, δεν ήταν παρά η αυτονόητη άμυνα του τουρκικού έθνους απέναντι στις αυτονομιστικές διαθέσεις των χριστιανικών μειονοτήτων. Ιδιαίτερα στην περίπτωση του Πόντου, συνηθίζουν να επικαλούνται την ύπαρξη του εξαιρετικά μαχητικού αντάρτικου, που αναπτύχθηκε στα ποντιακά βουνά. Όμως, τα εθνοκτόνα σχέδια των Κεμαλικών δεν περιορίστηκαν μόνο στην Πάφρα ή την Σάντα, για να αναφερθώ στις δύο γνωστότερες εστίες του ποντιακού αντάρτικου. Αναρωτιέται κανείς ποιες αμαρτίες πλήρωσαν οι φιλήσυχοι αστοί της Τρίπολης του Πόντου που εξολοθρεύτηκαν μαζικά στους δρόμους της εξορίας!

Διαπίστωση τέταρτη και τελευταία: κάποιοι άλλοι δίνουν έμφαση στο θρησκευτικό χαρακτήρα της γενοκτονίας. Επικαλούμενοι τη διαχρονική σύγκρουση μεταξύ Χριστιανισμού και Ισλάμ, επιχειρούν να απαλλάξουν τον τουρκικό εθνικισμό από το βάρος των εγκλημάτων του. Η περίπτωση όμως των Μουσουλμάνων Κούρδων, που ακολουθούν χρονικά στον τραγικό κατάλογο των θυμάτων του Kεμαλισμού, αποδεικνύει ότι το θρησκευτικό στοιχείο δεν ήταν εκείνο που έκρινε τη μοίρα των Ελλήνων του Πόντου. Το σύνθημα των Κεμαλικών δεν ήταν «η Τουρκία στους Μουσουλμάνους», ήταν «η Τουρκία στους Τούρκους». Ο Κεμαλισμός δεν είναι θρησκευτική υπόθεση, αλλά εθνικιστική. Και αυτό δεν μας επιτρέπει να ξεχάσουμε.

Μου λένε συχνά διάφοροι φίλοι μου –μη Πόντιοι- ότι δεν καταλαβαίνουν την εμμονή ημών των Ποντίων να περιχαρακώνουμε το γεγονός της γενοκτονίας μας, διαφοροποιώντας την από αντίστοιχες καταστάσεις που έζησε την ίδια περίπου περίοδο ο μείζων ελληνισμός. «Μόνο οι Πόντιοι υπέστησαν γενοκτονία; Γιατί να μιλάμε για γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού και όχι για Γενοκτονία του Μικρασιατικού ή του Θρακικού Ελληνισμού;» είναι κάποια συχνά ερωτήματα που καλείται να απαντήσει ένας Πόντιος.

Λοιπόν, ας βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους. Νομίζω ότι, απ’ όσα είπα νωρίτερα, καταλαβαίνει κανείς ότι προσωπικά αντιλαμβάνομαι τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου ως dsc00775.jpgμέρος ενός ευρύτερου ιστορικού γεγονότος, που είχε θύματα, όχι μόνο τους Πόντιους, αλλά όλους σχεδόν τους Χριστιανούς κατοίκους της Μικράς Ασίας. Εκείνο, ωστόσο, που με κάνει να πιστεύω ότι υπάρχει μια διαφορά στη δική μας περίπτωση, είναι η απουσία ελληνικού στρατού στον ιστορικό Πόντο. Τους μήνες που προηγήθηκαν της Μικρασιατικής Καταστροφής, η Ιωνία είχε καταληφθεί από ελληνικό στρατό. Το ίδιο και η Ανατολική Θράκη. Στον Πόντο, όμως, δεν αποβιβάστηκε ποτέ ούτε ένας Έλληνας στρατιώτης. Επομένως, στην περίπτωση του Πόντου, ο τουρκικός εθνικισμός δεν μπορεί να επικαλεσθεί καμία δικαιολογία. Κανένα επιχείρημα περί εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, που θα μπορούσε να συγκινήσει κάποιον ανυποψίαστο ερευνητή. Ό,τι συνέβη εκείνη την περίοδο στον Πόντο, περιγράφεται με μία και μόνη λέξη: εθνοκάθαρση. Και μάλιστα απρόκλητη. Χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι θα μπορούσε κανείς να δικαιολογήσει όσα συνέβησαν σε βάρος των Ελλήνων της Ιωνίας ή της Θράκης.

Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Αφήνοντας προς στιγμήν την ιστορία, θέλω να σταθώ για λίγο στο παρόν. Τα πρώτα χρόνια που αρχίσαμε να διοργανώνουμε ανοιχτές εκδηλώσεις μνήμης για να τιμήσουμε τη μνήμη των θυμάτων της γενοκτονίας, ελάχιστοι στην Ελλάδα, κι ακόμη πιο λίγοι διεθνώς, ασχολούνταν μαζί μας. Εδώ και λίγα χρόνια η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου έρχεται στο επίκεντρο της διεθνούς δημοσιότητας με πρωτοβουλία της ίδιας της τουρκικής πλευράς, η οποία διαμαρτύρεται γιατί η συζήτηση αμαυρώνει τη μνήμη του ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκικής Δημοκρατίας, Κεμάλ Ατατούρκ. Ωστόσο, υπάρχει κάτι που θα πρέπει να μας προβληματίσει σε αυτήν την ιστορία. Αναρωτιέμαι κατά πόσο είναι δυνατόν ο ίδιος ο δράστης, και μάλιστα ο δράστης ενός εξαιρετικά ειδεχθούς εγκλήματος, όπως είναι η γενοκτονία, να επαναφέρει στο προσκήνιο το έγκλημά του, απλά και μόνο για λόγους εντυπώσεων. Αυθόρμητα, απαντώ όχι βέβαια.

Είναι φανερό ότι η Τουρκία φοβάται. Ως Πόντια και ως μέλος διάφορων Ποντιακών Σωματείων, θα ήθελα πάρα πολύ να φοβόταν τους Πόντιους και τα Σωματεία τους. Θα ήταν, άλλωστε, μια πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση εκδίκησης της Ιστορίας. Ωστόσο, πιστεύω ότι, παρά τα θετικά βήματα των τελευταίων ετών, με σημαντικότερο αυτό της συγκρότησης της Π.Ο.Ε., ο usa-1.jpgποντιακός χώρος απέχει ακόμη αισθητά από το να μπορεί να επηρεάζει άμεσα τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και να παρεμβαίνει στην ατζέντα τους. Κάτι άλλο, λοιπόν, φοβάται η Τουρκία.

Νομίζω ότι οι σπασμωδικές αντιδράσεις της τουρκικής πολιτικής ηγεσίας αποκαλύπτουν περισσότερες από μία φοβίες. Κατ’ αρχήν, είναι προφανές ότι η συζήτηση για τη γενοκτονία «τσαλακώνει» το ευρωπαϊκό προφίλ της σύγχρονης Τουρκίας. Και μάλιστα σε μια περίοδο, κατά την οποία, η ένταξή της στην Ε.Ε. αντιμετωπίζεται από τον πολιτική, στρατιωτική, διπλωματική και οικονομική νομενκλατούρα της γειτονικής χώρας, περίπου ως πανάκεια.

Η κυβέρνηση Ερντογάν δίνει στις μέρες μας τον «υπέρ πάντων αγώνα». Παράλληλα, γνωρίζει πολύ καλά ότι το βασικό εμπόδιο στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας δεν είναι τόσο το πασίγνωστο έλλειμμα δημοκρατίας στο εσωτερικό της, η δημοσιονομική της ανωριμότητα ή έστω, ο κοινωνικός της πρωτογονισμός. Η τουρκική νομενκλατούρα γνωρίζει πολύ καλά ότι το βασικό εμπόδιο στην ευρωπαϊκή προοπτική της σύγχρονης Τουρκίας είναι η κοινή πεποίθηση των ευρωπαϊκών λαών ότι η Τουρκία δεν είναι ευρωπαϊκό κράτος. Κανείς Ευρωπαίος πολίτης δεν μπορεί να φανταστεί ένα ευρωπαϊκό κράτος πρωταγωνιστή μιας αποτρόπαιης γενοκτονίας ή τουλάχιστον, δεν μπορεί να φανταστεί ότι υπάρχει ευρωπαϊκό κράτος που διέπραξε γενοκτονία χωρίς να νοιώσει ποτέ την ανάγκη να ζητήσει συγνώμη γι αυτό.

ΤΟ ΠΟΝΤΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

Μου είναι φανερό ότι εμείς οι Πόντιοι έχουμε ανοιχτούς λογαριασμούς με το παρελθόν, αλλά και με το μέλλον μας. Ζήσαμε επί 3.000 χρόνια σε έναν ευλογημένο τόπο, γνωρίσαμε την ιστορία και από την καλή και από την ανάποδη, και ξαφνικά μας είπαν ότι πρέπει να συμβιβαστούμε με την ιδέα ότι δεν υπάρχουμε. Χιλιάδες παιδιά της δεύτερης και τρίτης προσφυγικής γεννιάς μεγάλωσαν με την ιδέα ότι ανήκουν σε ένα λαό, ο οποίος όχι μόνο δεν έχει πατρίδα –αυτό ήταν το λιγότερο- αλλά δεν έχει και θέση στην Ιστορία. Αν το βιβλίο της ιστορίας που διδάσκεσαι στο σχολείο σου δεν αναφέρει τίποτε για εσένα και την ιστορία σου, τότε έχεις κάθε δικαίωμα να υποθέσεις ότι δεν έχεις ιστορία, ότι δεν υπάρχεις. Και εμείς, τουλάχιστον για πάρα πολλά χρόνια, δεν υπήρχαμε, γιατί δεν έπρεπε να υπάρχουμε.

Αυτό είναι και η ουσία αυτού που ονομάζουμε σήμερα Ποντιακό Ζήτημα. Απαντώ έτσι στον προβληματισμό αν εμείς οι Πόντιοι δικαιούμαστε να μιλάμε για ζήτημα. Μας ρωτάνε: «Ζήτημα είναι το Μακεδονικό και το Παλαιστινιακό που διεκδικούν συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο. Εσείς, όμως, δεν διεκδικείτε γη. Πως λοιπόν, μιλάτε για ζήτημα;». Ποντιακό Ζήτημα δεν είναι τίποτε άλλο παρά ο αγώνας, ο συνεχής, ανένδοτος και ανυποχώρητος αγώνας του Ποντιακού Ελληνισμού να ξανακερδίσει τη θέση του στην παγκόσμια ιστορία και κατ’ επέκταση να κατοχυρώσει τη θέση του στο σημερινό, αλλά και το μελλοντικό διεθνές γίγνεσθαι. Επομένως, οι βασικές συνιστώσες αυτού του ζητήματος δεν μπορούν παρά να είναι:
γενοκτονία και ο ξεριζωμός
-η διασπορά και η αποδιάρθρωση
-η απώλεια της ιστορικής μνήμης
-η απουσία εθνικής πολιτικής που να αναδεικνύει τα παραπάνω σε εθνικό και διεθνές πολιτικό ζήτημα

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα πράγματα δεν ήταν πάντοτε τόσο απλά. Η εκάστοτε πολιτική ηγεσία του τόπου ουδέποτε συμπεριέλαβε το ποντιακό ζήτημα στην ατζέντα της, ενώ εξακολουθεί και σήμερα να αντιμετωπίζει το όλο θέμα με μια πελατειακή αντίληψη, που παραπέμπει σε άλλες εποχές.

Ο οργανωμένος ποντιακός χώρος από την άλλη, ασχολήθηκε πρωτίστως με τη διαφύλαξη και ανάδειξη της πολιτιστικής του παράδοσης, αγνοώντας ή προσποιούμενος πως αγνοεί ότι είχε - ή έπρεπε να έχει - και κάποιες άλλες προτεραιότητες. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να διαμορφωθεί μέχρι σήμερα μια άκρως ελλειμματική ποντιακή συνείδηση, η οποία εκφράζεται κυρίως σε επίπεδο φολκλόρ, με το χορό και το τραγούδι. Το 2ο Παγκόσμιο Συνέδριο των Ποντίων όρισε για πρώτη φορά το ποντιακό ζήτημα ως ξεχωριστό εθνικό ζήτημα με ιδιαίτερες διεθνοπολιτικές διαστάσεις, η μεγάλη μάζα, όμως, των ποντιακών συλλόγων δεν κατάφερε να το αναδείξει. Το νέο διεθνές πολιτικό περιβάλλον, όπως αυτό δημιουργείται στην υπό διεύρυνση Ευρώπη και Ατλαντική συμμαχία, οδηγεί στην επανατοποθέτηση των λαών της ευρύτερης περιοχής μας στην Ιστορία.

Επανερχόμαστε στην παγκόσμια ιστορία για πρώτη φορά μετά από 90 χρόνια, γιατί τώρα έχουμε - ή τώρα μας αφήνουν - να πούμε σημαντικά πράγματα, που η ράτσα μας κρατούσε καλά φυλαγμένα επί τόσα χρόνια στη συλλογική της μνήμη.

Διεκδικούμε:

την ένταξη του ποντιακού ζητήματος στην πολιτική και διπλωματική ατζέντα της χώρας. Η πολιτική ηγεσία θα πρέπει κάποτε να σταματήσει να θεωρεί το Ποντιακό σημαντικό διεθνές ζήτημα όταν μιλάει στους Πόντιους, και να το ξεχνά με ευκολία όταν μιλά στα διεθνή fora.

Τη διεθνοποίηση της γενοκτονίας. Έχουμε να διδαχθούμε πολλά από τους Αρμένιους, τους Ασσύριους, και τους υπόλοιπους λαούς της Ανατολής, που είχαν την ίδια τραγική μοίρα με εμάς. Οι Αρμένιοι υπήρξαν οι πρώτοι διδάξαντες στην προσπάθεια της διεθνούς αναγνώρισης της γενοκτονίας τους και μάλιστα, πολύ πριν το ολοκαύτωμα των Εβραίων προκαλέσει τη γνωστή σε όλους μας ευαισθησία της ευρωπαϊκής κοινωνίας απέναντι σε κάθε κρατικά καθοδηγούμενη εθνοκτόνο δραστηριότητα. Οφείλουμε να τους το αναγνωρίσουμε.

Το χαρακτηρισμό της πολιτιστικής κληρονομιάς του ιστορικού Πόντου ως διατηρητέα από διεθνείς οργανισμούς. Δεν αρκεί να σωθεί η Παναγία Σουμελά ή τα υπόλοιπα μνημεία της ελληνικής παρουσίας στον ιστορικό Πόντο. Πρέπει και να αναδειχθεί η ταυτότητα τους, γιατί σήμερα, σύμφωνα με τους Τούρκους, τα μνημεία μας δεν έχουν εθνική ταυτότητα. Αυτός που επισκέπτεται σήμερα την Παναγία Σουμελά μαθαίνει από τον Τούρκο ξεναγό ότι πρόκειται για ένα σημαντικό μνημείο, χαρακτηρισμένο από την UNESCO ως μέρος της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, όσο όμως και να επιμείνει, δεν πρόκειται να ακούσει ούτε μια λέξη για αυτούς που το έχτισαν. Αυτό μπορεί και πρέπει να σταματήσει. Εμάς μπορεί κάποτε να μας έδιωξαν, τα μνημεία όμως που αφήσαμε πίσω μας, είναι τόσο πολλά και τόσο σημαντικά που θα μαρτυρούν για πάντα το πέρασμα του ελληνικού πολιτισμού από την περιοχή.

Επίσης, διεκδικούμε,

Την προβολή και στήριξη των στοιχείων της πολιτισμικής μας ταυτότητας από το ελληνικό κράτος. Δεν συμβάλαμε λίγο στη σημερινή του ταυτότητα!

Την ενσωμάτωση της ιστορίας του ποντιακού ελληνισμού στον κορμό της εθνικής και ιδιωτικής εκπαίδευσης. Ως εκπρόσωπος μιας σιωπηλής μεγάλης πλειοψηφίας του παρελθόντος, θα ήθελα να μπορώ να κοιτάζω τα παιδιά μας στα μάτια και να μπορώ να τους λέω: «σήμερα πια, μπορείς να μάθεις για την ιστορία σου και την καταγωγή σου στο σχολείο. Δεν χρειάζεται πια, τρομαγμένος να ζητάς αποδείξεις και επιβεβαίωση ότι ο Πόντος είναι μια υπαρκτή ιστορία.

Την οικονομική επανασύνδεση του ελλαδικού με τον παρευξείνιο χώρο και την ανάδειξη της γεωστρατηγικής σημασίας του στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Ο Πόντος τον έπαιξε αυτόν τον ρόλο με μεγάλη επιτυχία στις μέρες του. Σήμερα, είμαστε σε θέση να συμβάλουμε και πάλι προς αυτήν την κατεύθυνση

Τη συσπείρωση και τη συνεργασία με δυνάμεις - ποντιακές και μη - σε ελληνικό και διεθνές επίπεδο, για την επίτευξη των στόχων μας. Με τους Αρμένιους συναντηθήκαμε για πρώτη φορά έξω από τα Τουρκικά Προξενεία ανά τον κόσμο, όταν διαμαρτυρηθήκαμε από κοινού για την τραγική μοίρα που επεφύλαξε ο τούρκικος εθνικισμός στους αυτόχθονες λαούς της Ανατολίας. Δεν είναι αρκετό. Πρέπει να συναντηθούμε και να συντονίσουμε τα βήματά μας με κάθε λαό, σε κάθε μέρος του κόσμου, για τον οποίο κάποιοι επιφυλάσσουν μοίρα όμοια με τη δική μας. Κάθε φορά που ο Ισραηλινός στρατός επεμβαίνει στο Λίβανο, ο Πόντιος οφείλει να αισθάνεται Λιβανέζος. Όταν οι Κινέζοι παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα του λαού του Θιβέτ, ο Πόντιος οφείλει να αισθάνεται Θιβετιανός. Κάθε φορά που ο Τουρκικός στρατός παραβιάζει τα σύνορα του Βόρειου Ιράκ (του Νότιου Κουρδιστάν για την ακρίβεια), ο Πόντιος οφείλει να ταυτίζεται με τον πολύπαθο κουρδικό λαό. Αυτός είναι ο νέος πατριωτικός διεθνισμός, που μας επιβάλει η γνώση της ιστορίας μας.

Είτε αρέσει, είτε όχι το Ποντιακό ζήτημα αποτελεί εδώ και καιρό μέρος της εξαιρετικά σύνθετης ατζέντας των διεθνών σχέσεων και συσχετισμών της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου. Είναι πολύ μεγάλη υπόθεση δίπλα στις συζητήσεις για πετρέλαια και γεωστρατηγικά συμφέροντα μεγάλων δυνάμεων σε μια περιοχή, που θα μπορούσε κάλλιστα να θεωρηθεί ως η πυριτιδαποθήκη του πλανήτη, να αρχίσει δειλά να δειλά να ακούγεται και η δική μας φωνή. Η φωνή ενός μικρού λαού, που αποκόπηκε κάποτε βίαια από την ιστορική του πατρίδα, και επανέρχεται σήμερα στο προσκήνιο διεκδικώντας απλά το δικαίωμά του στη μνήμη. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτή θα είναι για εμάς η μεγαλύτερη δικαίωση, η μνήμη.

Αν το χρέος της γενιάς που επέζησε και ξεριζώθηκε, ήταν να επιβιώσει, αν το χρέος των γενεών που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Ελλάδα ήταν να μην ξεχάσουν, αν το χρέος της δικής μας, dsc04314.JPGτης σημερινής γενιάς, ήταν να θέσει τις βάσεις μιας αγωνιστικής προσέγγισης της θέσης μας στην ιστορία, το χρέος της νέας γενιάς, των παιδιών που μεγαλώνουν σήμερα, είναι να πραγματοποιήσουν το μεγάλο ποιοτικό άλμα προς τα εμπρός. Το μεγάλο ποιοτικό άλμα προς τη γνώση, την έρευνα, την τεκμηρίωση. Η καλύτερη δικαίωση των 353.000 ψυχών που αφήσαμε πίσω μας, θα είναι η αποκάλυψη σε ολόκληρη την ανθρωπότητα της τραγικής ιστορίας ενός λαού, που κάποιοι έκριναν ότι μπορούν να του στερήσουν το δικαίωμα να υπάρχει. Στο χέρι των παιδιών μας είναι να τους διαψεύσουν.

Πηγή: ΠΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΑ


Sunday, June 8, 2008

Εθνικός Ύμνος Του Πόντου


Ο εθνικός ύμνος της Δημοκρατίας του Πόντου γράφτκε άπο τον Φίλωνα Κτενίδη, και το Εθνικό Συμβούλιο τον αναγνώρησε το 1918 ως τον μελλοντικό μας ύμνο.

Ο Εθνικός Ύμνος Του Πόντου

Ήρθ΄η μέρα, ήρθ' η ώρα
που προσμέναμε με χρόνια
στα δεσμά, στην καταφρόνια
και στην τούρκικη σκλαβιά.

Εις του Πόντου τ'ακροβούνια
καριοφίλια μαυρισμένα
φέρουν το Εικοσιένα
ψάλλουν την Ελευθεριά.

Της Ανάστασης σημαίνει
η καμπάνα η μεγάλη
ο καθένας μας ας βάλει
την λαμπρότερη στολή.

Και μπροστά εις την εικόνα
της Πατρίδας την αγία
ας προσφέρει για θυσία,
νιάτα, πλούτη και ζωή.

Εις του Πόντου μας το χώμα
άνοιξε σε κάθε βήμα
των μαρτύρων ένα μνήμα
του τυράννου η μαχαιριά.

Μας καλούν εκδικητάδες
ζωντανοί και πεθαμένοι,
η Πατρίδα, ερημωμένη
μας καλεί εμπρός παιδιά

Φίλωνα Κτενίδης, 1918

Wednesday, June 4, 2008

Όταν περισσεύει το θράσος….

































Του Σάββα Καλεντερίδη*

Κατά τη διάρκεια της ημερίδας συζητήθηκε το θέμα των Γενοκτονιών των Αρμενίων, των Ελλήνων και των Ασσυρίων της Μικράς Ασίας και της Ανατολής, που διαπράχθηκαν από τους Νεότουρκους και τους Κεμαλιστές το χρονικό διάστημα από το 1914 έως το 1923, γενοκτονίες που διαπράχθηκαν στη λογική της δημιουργίας μιας «καθαρής» Τουρκίας.

Στην ημερίδα συμμετείχαν ως παρατηρητές και μερικοί δημοσιογράφοι από έντυπα της μουσουλμανικής μειονότητας της ελληνικής Θράκης, οι οποίοι κατά δήλωσή τους «παρενοχλήθηκαν προφορικά, στοχοποιήθηκαν, και μάλιστα ο δημοσιογράφος Ιλχάν Ταχσίν απειλήθηκε με θάνατο».

Στη συνέχεια, εκτός από σειρά άρθρων που δημοσιεύθηκαν στο λεγόμενο μειονοτικό τύπο, τα οποία άρθρα είναι υβριστικά και καταφέρονται εναντίον όσων αγωνίζονται για την αναγνώριση της Γενοκτονίας και ούτε λίγο ούτε πολύ μας καλούν, εμάς που επιζήσαμε από το μαχαίρι των γενοκτόνων, να νοιώθουμε ευγνωμοσύνη που δεν μας καθάρισαν τότε όλους, ακολούθησε καταγγελία της υποτιθέμενης παρεμπόδισης του λειτουργήματος της δημοσιογραφίας, την οποία υπογράφει το σύνολο σχεδόν των δημοσιογράφων που υπηρετούν -με πίστη ομολογουμένως- τον μειονοτικό τύπο της ελληνικής Θράκης. Και λέμε υποτιθέμενης γιατί δικαιούμαστε –μάλλον είμαστε υποχρεωμένοι- να αντιμετωπίζουμε καχύποπτα εκείνους που ταυτίζονται με τις πολιτικές της Άγκυρας, αφού με κάτι τέτοιες καταγγελίες και με την κορυφαία προβοκάτσια της βόμβας που τοποθέτησε μουσουλμάνος φοιτητής, όργανο του τουρκικού κράτους και της Άγκυρας, στο σπίτι του Μουσταφά Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη, προκλήθηκαν τα βάρβαρα επεισόδια της 6-7 Σεπτεμβρίου 1955, που αποτέλεσαν καθοριστικό χτύπημα στην επιβίωση του Ελληνισμού της Πόλης, της Ίμβρου και της Τενέδου.

Πάντως, ανεξάρτητα από την αμαρτωλή ιστορία του τουρκικού κράτους και των οργάνων του -μέσα και έξω από την Τουρκία- ασφαλώς ο κάθε πολίτης αυτής της χώρας έχει το δικαίωμα να καταγγέλλει την παρεμπόδιση του λειτουργήματος της δημοσιογραφίας, καθώς και πράξεις εκφοβισμού -και κυρίως απειλές- από όποιον και προς όποιον αυτές και αν εκτοξεύονται. Εμείς δε, οι δημοκρατικοί πολίτες της Ελλάδος, θα πρέπει να είμαστε αλληλέγγυοι προς κάθε άνθρωπο του οποίου τα δικαιώματα παραβιάζονται ή καταπατούνται, ανεξάρτητα από χρώμα, θρησκεία και εθνοτική ομάδα που ανήκει. Άλλωστε αυτό θα πει Ελλάδα, αυτό επιβάλλει η ιστορία του Ελληνισμού, που τόσο συνέβαλε στη διαμόρφωση αυτών των πανανθρώπινων αξιών.

Αποτελεί χρέος όλων μας να είμαστε ανεκτικοί και δημοκράτες ακόμα και σε εκείνους οι οποίοι παίζουν συγκεκριμένους ρόλους και υπηρετούν με πρωτόγονο φανατισμό καθεστώτα και ιδεολογίες, όπως ο κεμαλικός φασισμός, που διέπραξαν τις γενοκτονίες και συνεχίζουν να διαπράττουν εγκλήματα εναντίον λαών, θρησκευτικών μειονοτήτων και επί του προκειμένου, πραγματικών δημοσιογράφων, που πληρώνουν με το αίμα και τη ζωή τους το καθήκον τους απέναντι στη δημοσιογραφία και την κοινωνία γενικότερα. Και υποστηρίζω ότι αποτελεί υπόχρέωσή μας η ανοχή ακόμη και σε αυτά τα πρόσωπα, επειδή η αντιμετώπισή τους ως όργανα άλλων κρατών (εάν και εφ' όσον είναι) πρέπει να γίνεται από τις αρχές του κράτους και μάλιστα του κράτους δικαίου και όχι από πρόσωπα ή άλλους ιδωτικούς φορείς.

Πάντως, οι συγκεκριμένοι δημοσιογράφοι που υπογράφουν την καταγγελία, θα ήταν πιο πιστευτοί και θα μπορούσαν να επικαλεστούν με μεγαλύτερη αξιοπιστία και αξιοπρέπεια την αλληλεγγύη της κοινής γνώμης και της ελληνικής κοινωνίας, αν πέρυσι είχαν συστρατευτεί με τα εκατομμύρια των ανθρώπων που καταδίκασαν τη δολοφονία του Αρμένιου δημοσιογράφου Χραντ Ντινκ, που εκτελέστηκε εν ψυχρώ από όργανα του κεμαλικού κράτους. Αν είχαν καταγγείλει τη δολοφονία μετά από ξυλοδαρμό και βασανιστήρια από Τούρκους αστυνομικούς του δημοσιογράφου Μετίν Γκιόκτεπε, στην Κωνσταντινούπολη (1996), τις εν ψυχρώ δολοφονίες δεκάδων Κούρδων δημοσιογράφων, οι οποίοι πέθαναν κυριολεκτικά με την πένα στο χέρι, προσπαθώντας να ενημερώσουν την κοινή γνώμη και το λαό τους για τα θέματα που τους αφορούν. Ακόμα-ακόμα, θα μπορούσαν να υπογράψουν μια διαμαρτυρία για τον ξυλοδαρμό του δημοσιογράφου Ανδρέα Ρομπόπουλου στην Κωνσταντινούπολη, τον περασμένο Δεκέμβριο.

Να θυμίσουμε δε στους υπογράφοντες την καταγγελία ότι ο Ανδρέας Ρομπόπουλος είναι ο τελευταίος Έλληνας δημοσιογράφος της άλλοτε ανθούσας ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης, που ως αποτέλεσμα της πολιτικής συστηματικής εθνοκάθαρσης που εφάρμοσε το κεμαλικό κράτος, από 150.000 άτομα που αριθμούσαν το 1923, σήμερα αριθμούν περί τις 2.000 ψυχές, ενώ οι μουσουλμάνοι της ελληνικής Θράκης, που παρέμειναν στην ελληνική επικράτεια με βάση τη Συνθήκη της Λοζάνης και πάντα στη λογική της αμοιβαιότητας, αντί να αριθμούν σήμερα τα 1100 άτομα (αυτός ο αριθμός προκύπτει με βάση την αμοιβαιότητα), οι ίδιοι διατείνονται ότι ξεπερνούν τις 120.000.

Ενώ όμως δεν έχουν τη δύναμη να ξεπεράσουν τα δεσμά του κεμαλικού φασισμού και να καταγγείλουν τη βάναυση επίθεση και τον ξυλοδαρμό του τελευταίου Έλληνα δημοσιογράφου της Κωνσταντινούπολης, υπογράφουν αβίαστα τη διαμαρτυρία για την παρενόχληση και τις απειλές που υποτίθεται ότι δέχτηκε ο συνάδελφός τους, σε μια ημερίδα που αφορούσε τη γενοκτονία τριών λαών, γενοκτονία που διαπράχθηκε από ένα καθεστώς που συνεχίζει να υπάρχει και οι ίδιοι με πάθος και φανατισμό υποστηρίζουν.

Το θράσος τους περισσεύει....

*Ο Σάββας Καλεντερίδης είναι διευθυντής των εκδόσεων ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ
Φιλελλήνων 14, Σύνταγμα, Αθήνα,
τηλ. 210 3316036, φαξ 2103250421

Website: www.infognomon.gr
e-mail: skal@infognomon.gr


Ακολουθούν σε μετάφραση η καταγγελία των δημοσιογράφων, σχετικό άρθρο της εφημερίδας Μιλλέτ Κομοτηνής.

(Tα πορίσματα και το δελτίο τύπου της ημερίδας μπορείτε να το διαβάσετε παρακάτω)

Καταγγελία

Στις 24-5-2008 στην συγκέντρωση με τίτλο «Τρείς γενοκτονίες, μια στρατηγική» που έγινε στην Κομοτηνή, οι Τούρκοι δημοσιογράφοι Ιμπραήμ Μπαλταλί, Τζεμίλ Καμπζά και Αχμέτ Νταούτ παρενοχλήθηκαν προφορικά, στοχοποιήθηκαν, και μάλιστα ο δημοσιογράφος Ιλχάν Ταχσίν απειλήθηκε με θάνατο. Το να γίνονται τέτοια περιστατικά στη χώρα μας την Ελλάδα που ισχυρίζεται πως είναι το λίκνο της δημοκρατίας, δείχνει πως δεν υπάρχει ασφάλεια για την ζωή των δημοσιογράφων και πως περιορίστηκε η ελευθερία λήψης ειδήσεων των μειονοτικών ανθρώπων μας. Ανησυχούμε πως η επίθεση αυτή σε βάρος των μειονοτικών δημοσιογράφων θα βλάψει το κλίμα ειρήνης και θα δημιουργήσει βαθιά ρήγματα ανάμεσα στις διαφορετικές κοινότητες που ζούνε στην περιοχή μας. Σχετικά με αυτό το γεγονός, μας λυπεί και το καταγγέλλουμε έντονα. Αιτούμαστε δε από τα αρμόδια όργανα να πάρουν τα δέοντα μέτρα.

Γκιουμουλτζίνα 27-5-2008

Ιλχάν Ταχσίν - εφ. Μπιρλίκ

Τζεμίλ Καμπζά - εφ. Γκιουντέμ

Ιμπραήμ Μπαλταλί - περιοδικό Ρόντοπ Ρουζγκαρί

Αχμέτ Νταούτ - εφ. Ολάι

Οζάν Αχμέτογλου - εφ. Γκιουντέμ

Μεχμέτ Χατίπογλου - δημοσιογράφος

Χουλιά Εμίν - εφ. Γκιουντέμ

Σεζέρ Ριζά - εφ. Τζουμχουριέτ

Ντιλέκ Ανταλί Οσμάν - εφ. Τζουμχουριέτ

Χαλίλ Χακί - συνταξιούχος δημοσιογράφος

Αμπντουλχαλίμ Ντεντέ - εφ. Τρακιανίν Σεσί

Σαλίμ Αχμέτ - εφ. Μπουλτέν

Ιλκνούρ Χαλίλ - περιοδικό Ορετμενίν Σεσί

Τζενγκίζ Ομέρ - εφ. Μιλλέτ

Μπιλάλ Μπουντούρ - εφ. Μιλλέτ

Οζτζάν Αλιοσμάν - εφ. Ουλκού

Εβδομαδιαία εφ. Μιλλέτ Κομοτηνής, 29-5-2008 αρ. φύλλου 131

Αυτοί που αναζητούνε γενοκτόνους ας κοιτάξουν στον καθρέφτη

Οι ιστορικοί της Δύσης προσέφυγαν σε κάθε είδους συκοφαντία για να δημιουργήσουν την εικόνα του «Τούρκου δολοφόνου». Και όμως η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Όταν ερωτούνται οι Έλληνες για τους 900 χιλιάδες Τούρκους που εσφάγησαν κατά την επανάσταση του 1821 μπορεί να απαντάνε κοροϊδευτικά πως «αυτούς τους κατάπιε το φεγγάρι». Δυτικές πηγές το κατέγραψαν αυτό ως «γενοκτονία των Ελλήνων από τους Τούρκους».

Όσοι θέλουν να μάθουν τι είδους σφαγές έκαναν οι Έλληνες για να ελληνοποιήσουν την Κρήτη μπορεί να ακούσει στην πόλη Σίντε τα εγγόνια αυτών που έφυγαν με σκισμένα πανιά από την Κρήτη. Αυτοί που έμειναν αναγκάστηκαν να αλλάξουν όνομα και θρησκεία και έτσι η Κρήτη εκκαθαρίστηκε. Οι σφαγές που έγιναν στην Κύπρο μέχρι το 1974 δεν μνημονεύονται καθόλου. Στον πόλεμο Ρώσων και Οθωμανών του 1876-77, ο τσαρικός στρατός ολόκληρα χωριά Τούρκων της Βουλγαρίας τα πέρασε από μαχαίρι σφάζοντας συνολικά 450.000 Τούρκους. Ένα εκατομμύριο Τούρκοι κατέφυγαν στην Κωνσταντινούπολη. Γιατί; Διότι οι αποικιοκράτες δυτικοί θέλουν μόλις αναφέρεται Τούρκος ανακλαστικά στο μυαλό των Δυτικών να έρχεται η εικόνα του «Τούρκου δολοφόνου». Με αυτά τα ψέματα ανατρέφουν τις γενιές.

Στην Ελλάδα σήμερα ακόμα και η λέξη Τούρκος δεν είναι ανεκτή. Γι αυτό έκλεισε και η Τουρκική Ένωση Ξάνθης. Όπως έκλεισαν και όλοι οι σύλλογοι που είχαν στο όνομα τους τον όρο τουρκικός…

Αυτή η αντιτουρκική νοοτροπία δεν διαμορφώθηκε σε μια μέρα. Είναι αποτέλεσμα μιας χρόνιας και συστηματικής συκοφαντικής εκστρατείας. Εμείς λοιπόν τι ξέρουμε γι΄ αυτά τα θέματα; Τίποτε. Γι΄ αυτά τα θέματα ποτέ δεν μας έχουν πληροφορήσει. Και ενώ εμείς μένουμε ανήξεροι της ιστορίας και των εξελίξεων η Δύση συνεχίζει την συκοφαντική της εκστρατεία. Τελευταία μάλιστα συκοφαντία αποτελεί η παρουσίαση της γενοκτονίας που υπέστησαν οι Τούρκοι από τους Αρμενίου, ως γενοκτονία που υπέστησαν οι Αρμένιοι από τους Τούρκους. Στην πραγματικότητα η αλήθεια είναι ακριβώς αντίθετη. Τα βιβλία που γράφουν την αλήθεια, μας παρουσιάζουν μια σειρά από σχετικές πραγματικότητες. Ένα από τα βιβλία αυτά είναι και το βιβλίο «Ο πολιτισμός των δέκα Τούρκων» του Χαλούκ Ταρτζάν. Τα βιβλία αυτού του είδους, που μας εξηγούνε τις ιστορικές αλήθειες που μας έκαναν να ξεχάσουμε, πρέπει δίχως χρονοτριβή να τα διαβάσουμε και να τα μεταδώσουμε στις νέες γενιές.

Μόνο έτσι είναι δυνατόν να σωθούμε από το λεγόμενο αίσθημα κατωτερότητας και καταπίεσης έναντι της Δύσης. Οι δικοί μας που είναι ερωτευμένοι με την Ευρώπη, για να συγκινήσουν τους Ευρωπαίους λένε οτιδήποτε αντιτουρκικό και αντιισλαμικό που θέλουν οι άλλοι να ακούσουν και για να ωφελήσουν τους ξερόλες μας και τα αφεντικά τους βγαίνουν στην τηλεόραση και λένε πράγματα που προκαλούνε αηδία.

Δεν ξέρω αν θα ωφελούσε να συστήσω αυτό το βιβλίο στους Έλληνες φανατικούς αντιτούρκους ιστορικούς και ερευνητές. Αισθάνομαι την ανάγκη να το πω, διότι η ίδια η ύπαρξη τους δομημένη πάνω στον αντιτουρκισμό, πλέον μετέτρεψε αυτήν τη παράνοια σε τρόπο ζωής.

Το τελευταίο παράδειγμα αυτών που κάθε κύτταρο του σώματός τους έχει σκεπαστεί από τον αντιτουρκισμό και τον αντιισλαμισμό το είδαμε την προηγούμενη εβδομάδα όταν στα πλαίσια της εκδήλωση που έγινε στις 24-5-2008 στο ξενοδοχείο Αρκάδια για την δήθεν γενοκτονία των Ποντίων, οι Τούρκοι δημοσιογράφοι δέχτηκαν ύβρεις και απειλές θανάτου. Αυτοί που υποτίθεται αγωνίζονται για τον ανθρωπισμό, έδειξαν με την απάνθρωπη συμπεριφορά τους το αληθινό τους πρόσωπο.

Σε αυτούς που πετάνε στο τουρκικό έθνος την συκοφαντία της γενοκτονίας και προσπαθούν να δείξουν ότι είναι θύματα, να τους θυμίσουμε και τα δημοσιεύματα του ελληνικού τύπου που λένε πως οι ίδιοι είναι κάποιοι εξ αυτών που πραγματοποίησαν την μεγαλύτερη μετά Χίτλερ γενοκτονία στην Ευρώπη.

Να αναφέρουμε επίσης πως δεν κατηγορούμε εξαιτίας αυτών όλο το ελληνικό έθνος. Παρά μόνο κατηγορούμε και αναθεματίζουμε αυτούς που επέφεραν ένα ανεξίτηλο λεκέ στην ιστορία αυτού του έθνους.

Να η είδηση λοιπόν που δείχνει πως οι φανατικοί ορθόδοξοι Έλληνες αποτελούνε τους πλέον άγριους ανά την ιστορία εχθρούς των μουσουλμάνων:

Ακολουθεί αναδημοσίευση 2 άρθρων στα ελληνικά. Ένα από το ın.gr και ένα από τα ΝΕΑ που αναφέρονται στο ενδεχόμενο συμμετοχής Ελλήνων εθελοντών σε εγκλήματα πολέμου που διεπράχθησαν στην Σεμπρένιτσα κ.α.

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ


«Τρεις Γενοκτονίες, μια Στρατηγική»,

που πραγματοποιήθηκε στην Κομοτηνή (Σάββατο 24-5-008)

1. Η Γενοκτονία των τριών χριστιανικών λαών της Μικράς Ασίας (Ελλήνων, Αρμενίων και Ασσυρίων) κατά την ίδια περίοδο (αρχές του 20ου αιώνα) από τον τουρκικό παράγοντα, ήταν αποτέλεσμα της στρατηγικής της δημιουργίας ενός εθνικά καθαρού κράτους. Το κοινό πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται το έγκλημα αυτό εναντίον της ανθρωπότητας, επιβάλλει την εφαρμογή μιας κοινής στρατηγικής των λαών που υπέστησαν το έγκλημα, με στόχο τη διεθνή αναγνώρισή του αλλά και την αποδοχή του από το θύτη, ως μια ελάχιστη εγγύηση ότι δεν θα υπάρξουν ανάλογα εγκλήματα στο μέλλον. Αυτό μπορεί να φέρει τη λύτρωση στο θύτη, την κάθαρση από το άγος που μολύνει τις γενιές που ακολούθησαν. Μετά την αναγνώριση των τριών Γενοκτονιών από τη Διεθνή Ένωση Ακαδημαϊκών για τη μελέτη των Γενοκτονιών, οι συνθήκες είναι ευνοϊκές.

2. Στο στόχο αυτό η τακτική μας δράση πρέπει να περιλαμβάνει: αξιοπιστία, επαγγελματισμό, καλή οργάνωση, αξιοποίηση της τεχνολογίας και εύρεση πόρων. Ειδικότερα πρέπει να ενταχθούν πρωτοβουλίες όπως: Η ανάδειξη της διάστασης των γυναικών και παιδιών ως των κύριων θυμάτων της Γενοκτονίας. Η σύσταση Διεθνούς Δικαστηρίου γι’ αυτές τις Γενοκτονίες. Κατάθεση προσφυγών εκ μέρους των θυμάτων για καταβολή αποζημιώσεων. Η προβολή κινηματογραφικής ταινίας παγκόσμιας εμβέλειας. Η κινητοποίηση των οργανώσεων των Ποντίων, Αρμενίων και Ασσυρίων στην Ελλάδα και το εξωτερικό για κοινή δράση και ανέγερση κοινών μνημείων για τις Γενοκτονίες σε κεντρικά σημαία των πόλεων στην Ελλάδα και σ’ όλο τον κόσμο. Ανέγερση κοινού εθνικού μνημείου αναφοράς στην Αθήνα. Μετεξέλιξη των εκδηλώσεων μνήμης από απλές εκδηλώσεις επετειακού χαρακτήρα σε πρωτοβουλίες ευρείας ενημέρωσης της κοινής γνώμης με καλά οργανωμένες συνεντεύξεις τύπου και διανομή πληροφοριακού υλικού, ιδιαίτερα στις χώρες όπου υπάρχουν οι προϋποθέσεις αναγνώρισης. Αξιοποίηση του διαδικτύου, κλπ.

3. Σημαντικός παράγοντας που μπορεί να στηρίξει τον αγώνα είναι η τεχνογνωσία των Αρμενίων, που οδήγησε σε δεκάδες μέχρι σήμερα αναγνωρίσεις της Γενοκτονίας τους. Τα συγκεκριμένα βήματα που αναφέρθηκαν στην ημερίδα μπορούν να αξιοποιηθούν στον κοινό πλέον αγώνα για να τον καταστήσουν περισσότερο αποτελεσματικό.

4. Επόμενο βήμα πρέπει να αποτελέσει η πραγματοποίηση Διεθνών Συνεδρίων ανά διετία, σε διαφορετική κάθε φορά πόλη στην Ελλάδα ή στο Εξωτερικό, όπου θα επανεξετάζεται η τακτική μας και θα πραγματοποιούνται διορθωτικές κινήσεις, στην κατεύθυνση του στρατηγικού μας στόχου. Ειδικά το πρώτο Συνέδριο πρέπει να γίνει σε 1,5 περίπου χρόνο σε κεντρικό σημείο της Αθήνας, με στόχο –εκτός των άλλων- να γίνει ευρεία συζήτηση στην ελληνική κοινωνία, από τον ίδιο οργανωτικό πυρήνα και εμπλουτισμό του με πρόσωπα που συμμετείχαν στην ημερίδα αλλά και άλλες προσωπικότητες, όχι κατ’ ανάγκην ποντιακής καταγωγής. Στην πορεία προς το Συνέδριο προτείνεται η συγκρότηση Ελληνικής Ένωσης Επιστημόνων για τη μελέτη των Γενοκτονιών, που θα στηρίζει όλες τις πρωτοβουλίες και θα συνεργάζεται με τη Διεθνή Ένωση Ακαδημαϊκών για τη μελέτη των Γενοκτονιών.

Για την Οργανωτική Επιτροπή

ΔΡ ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ

Πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Ποντίων Εκπαιδευτικών

ΤΟ ΠΟΝΤΙΑΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΕΛΛΑΔΟΣ ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΕΙ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΒΓΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ "ΤΡΕΙΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΕΣ, ΜΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ"
Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΕΜΒΕΛΕΙΑΣ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ ΘΕΩΡΟΥΜΕ ΟΤΙ ΠΡΕΠΕΙ, ΕΚΤΟΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ, ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕΙ ΕΝΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΟΥΣ ΜΑΣ ΣΚΟΠΟΥΣ... ΙΣΩΣ ΤΟΝ ΠΛΕΟΝ ΒΑΣΙΚΟ... Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΘΕΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ... ΚΑΙ Η ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΟ ΚΑΤΟΡΘΩΣΕΙ...

ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ


Αντάρτικα είναι τα σώματα που δημιουργήθηκαν στα βουνά, στην αρχή σαν αναγκαία λύση αυτοάμυνας των Ποντίων από τις καταπιέσεις των Τούρκων και αργότερα ως κύριος σκοπός για τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης Δημοκρατίας του Πόντου.

Για να αποφύγουν οι Πόντιοι τη στράτευσή τους στα «Αμελέ Ταπουρού», Επειδή γνώριζαν τις άθλιες συνθήκες που επικρατούσαν σ'αυτά και ότι σκοπός τους ήταν η εξόντωση του ποντιακού και αρμένικου στοιχείου, εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και κατέφυγαν στα βουνά και στα δάση. Στην αρχή ο αριθμός αυτών των φυγάδων ήταν μικρός, καθημερινά όλο και μεγάλωνε με την προσέλευση νέων φυγάδων. Με τον τρόπο αυτό δημιουργήθηκαν οι πρώτοι πυρήνες των ποντιακών αντάρτικων σωμάτων.

Ο υπουργός εσωτερικών της Τουρκίας Ταλαάτ πασάς(1874-1921), για να αντιμετωπίσει αυτή την κατάσταση, με διάταγμα που εξέδωσε παράγγελνε την άμεση παράδοση των όπλων των φυγάδων. Έτσι άρχισαν οι έρευνες των σπιτιών για την ανακάλυψη των όπλων ενώ συγχρόνως οι χωροφύλακες έδερναν, βασάνιζαν και βιαιοπραγούσαν σε βάρος των κατοίκων, με το πρόσχημα να μαρτυρήσουν πού είχαν κρυμμένα τα όπλα. Μπροστά σ'συτήν την κατάσταση πολλοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τους δικούς τους και τα σπίτια τους και να ανέβουν στα βουνά προκειμένου να σώσουν τη ζωή τους.

Τα ποντιακά αντάρτικα σώματα αναπτύχθηκαν κυρίως στο Δυτικό Πόντο, στην Αμισό(Σαμψούντα) , στην Πάφρα και στην περιοχή της Τοκάτης .

ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΠΟΝΤΟΥ


Στον Ανατολικό Πόντο δρούσαν τα αντάρτικα σώματα των Σανταίων , που αρχηγό τους είχαν τον ξακουστό Ευκλείδη, της Τραπεζούντας, της Ματσούκας και της Αργυρούπολης .

Σχετικά με την οργάνωση και τη διάρθρωση των αντάρτικων ομάδων, δε διασώθηκε ένας έγγραφος κανονισμός ή κάποια οδηγία. Από τις διηγήσεις των οπλαρχηγών που φτάνουν μέχρι την εποχή μας, μαθαίνουμε πως την ανώτατη εξουσία την είχε ο οπλαρχηγός(Τσετέμπασης). Όλοι οι οπλαρχηγοί συνδέονταν μεταξύ τους με γρήγορους συνδέσμους και στις δύσκολες ώρες συγκέντρωναν τις δυνάμεις τους και χτυπούσαν τον εχθρό κατά μέτωπο και από τα πλάγια.

Πολύ συχνά ίσχυε ο θεσμός των συμβουλίων των αρχηγών, για τη λήψη σπουδαίων αποφάσεων όπως λ.χ. την άμυνα ή τη φυγή σε πιο ασφαλή καταφύγια, τη λήψη μέτρων για αντίποινα, τη συζήτηση για την παράδοση ή μη των όπλων σε κάθε περίπτωση αμνηστείας που χορηγούσε η τουρκική διοίκηση, την τακτική που έπρεπε να ακολουθηθεί για την αντιμετώπιση μονάδων του τακτικού στρατού με τη μέθοδο του ανταρτοπόλεμου ή την τακτική των χαρακωμάτων, όπως έγινε πολλές φορές σε μάχες που η διάρκειά τους ξεπέρασε τον ένα ή και περισσότερους μήνες.

Η γλώσσα που μιλούνταν μεταξύ των ανταρτών ήταν κυρίως η ποντιακή διάλεκτος, στην περίπτωση βέβαια που το αντάρτικο σώμα ήταν ομοιογενές. Τα αντάρτικα σώματα κρατούσαν τις αρχές του συνωμοτισμού, του απόρρητου και της μυστικότητας με υποδειγματική τάξη.

Μεγάλη ήταν και η συμβολή της Ελληνίδας του Πόντου στους αγώνες του έθνους. Στις γυναίκες που στάθηκαν επάξια στο πλευρό των παλικαριών σαν άξιες μανάδες, αδελφές και σύζυγοι και που πλήρωσαν το πιο ακριβό τίμημα θυσιών μιας και ο κατακτητής είχε ως νόμο του τη θεωρία των αντίποινων στον άμαχο πληθυσμό.

Τα αντάρτικα σώματα του Πόντου ήταν μια από τις μορφές αντίστασης του ποντιακού ελληνισμού και μάλιστα η κορυφαία εκδήλωσή του γιατί ασφαλώς υπήρχαν και άλλες μορφές αντίστασης. Βέβαια δεν υπάρχουν κείμενα ούτε αρχεία με στοιχεία για τους φημισμένους στρατηγούς, ταγματάρχες και λοχαγούς των ανταρτών. Με κύριο χαρακτηριστικό τους την αυτοθυσία και το πείσμα πάλεψαν οι αντάρτες με τους άτακτους αλλά και με τον τακτικό τουρκικό στρατό σε πολύνεκρες και πολυήμερες μάχες. Χωρίς βοήθεια από πουθενά, από καμιά μεγάλη δύναμη, ούτε καν από τη μητροπολιτική Ελλάδα, στηρίχθηκαν αποκλειστικά και μόνο στο πάθος τους για την ελευθερία, για τη διαφύλαξη της τιμής και της οικογένειας, των «βωμών και εστιών» τους. Μόνοι τους συμπαραστάτες ήταν οι ελληνικοί πληθυσμοί, η εκκλησία και ο κλήρος καθώς και όλες οι σταυροπηγιακές μονές.

Από το βιβλίο του Χρ. Σαμουηλίδη «Μαύρη Θάλασσα»

ΠΟΝΤΙΟΙ ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΙ ΤΟΥ Δ. ΠΟΝΤΟΥ

Βασίλειος Ανθόπουλος ή Βασίλ Αγάς ή Βασίλ Ουστά ή Καράβασιλ

Αναφέρεται ως γενικός αρχηγός των αντάρτικων ομάδων του δυτικού Πόντου.

Ήταν από το χωριό Κιζίκ της περιφέρειας του Απές ή Επές ή Habeche.

Η δράση του άρχισε τον Ιούλιο του 1915 όταν κατόρθωσε να απελευθερώσει έναν Ρώσο στρατηγό από το στρατόπεδο αιχμάλωτων της Σεβάστειας και να τον οδηγήσει με καράβι στη Ρωσία.

Έδρασε στις περιοχές Σεβάστειας, Τοκάτης, Νεοκαισάρειας, Έρπαα, Σαμψούντας στον Δυτικό Πόντο. Πραγματοποίησε επανειλημμένες αποστολές στην κατεχόμενη από τους Ρώσους Τραπεζούντα και εξασφάλισε για τα αντάρτικα σώματα σύγχρονα όπλα. Την γυναίκα του την έλεγαν Νάστα (Αναστασία) η οποία τον ακολούθησε τουλάχιστον σε μία του αποστολή, αυτή που περιγράφεται στο βιβλίο του Δημ. Κουτσογιανόπουλου. Δολοφονήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1922 ευρισκόμενος εκεί προκειμένου να συγκροτήσει σώμα Ποντίων ανταρτών.

Υπαρχηγός του ήταν κάποιος Δαμιανός από το χωριό Ιν-Ονού επίσης της περιοχής Επές. Υπάρχουν αναφορές για τα πρωτοπαλίκαρα του που ήταν ο Πέτρος Χατζηκυριάκος και κάποιος Θύμος. Σημειώνουμε επίσης ότι ο ίδιος δεν έδρασε ποτέ στην περιοχή Επές και γενικότερα της Νικόπολης.

Στυλιανός Κοσμίδης ή Ιστύλ Αγάς

Ο Ηλίας Κοσμίδης (αδελφός του Στυλιανού) ήταν οπλαρχηγός της περιοχής Σαμψούντας. Πέθανε στην Όξε και ο θάνατος του προκάλεσε βαρύτατο πένθος σε όλο τον χριστιανικό πληθυσμό.

Ο Ιστύλ Αγάς που τον αντικατέστησε, έγινε αργότερα αρχηγός της περιοχής Σαμψούντας με υπαρχηγούς τον Κωνσταντίνο Παπουλίδη από το χωριό Όξε και τους Γεώργιο Τσακαλή και τον Γιαγκούλα.

Γεννήθηκε το 1886 στο χωριό Κοβτσάπογαρ ή Κοβτζέ Πουγάρ της Σαμψούντας (ΝΔ περίπου 10 χιλιόμετρα).

Πέθανε στη Δράμα το 1940.

Στον τάφο του στη Δράμα αναφέρονται αλλά δύο ονόματα :

• Μάρω Κοσμίδου γεν. το 1922 , απεβίωσε εις Δράμαν το 1943
• Κυριακή Κοσμίδου : απεβίωσε την 3.1.73 ετών 75

Παντελής Αναστασιάδης ή Παντέλ Αγάς

Γεννήθηκε το 1896 στο χωριό Τσιμενλί της Σαμψούντας (ΝΔ ~ 12 χιλιόμετρα, πολύ κοντά στο Τσάμαλαν). Εγκαταστάθηκε στο Ποντολίβαδο Καβάλας. Ήταν υπαρχηγός του Δημήτρη Χαραλαμπίδη (και γαμπρός του).

Πρωτοπαλίκαρο του Παντέλ Αγά ήταν κάποιος Καραθανάσης.

Απέκτησε δύο αγόρια και ένα κορίτσι.

Δημήτρης Χαραλαμπίδης

Γεννήθηκε και έδρασε στα χωριά της περιοχής Σαμψούντας κατά την πρώτη περίοδο του αντάρτικου.

Βοηθός του Θόδωρος (γιος του) σκοτώθηκε στο Τσιμενλί.

Επίσης βοηθός του Δημοσθένης (γιος του) σκοτώθηκε στη μάχη του Αγιού Τεπέ.

ΑΛΛΟΙ ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΙ

• Αιμίλιος Καδήογλου (περιοχή Σαμψούντας, πρώτη περίοδος).
• Καπετάν Αντών ή Αντών Πασάς (περιοχή Πάφρας)
• Καπετάν Παπούλας : ο πρώτος αντάρτης από τον Βαλκανικό πόλεμο.
• Καπετάν Χατζή : σκοτώθηκε στο Χουζουρλί
• Καπετάν Ανέστης Πατμάν
• Καπετάν Τσαγκαλής
• Καπετάν Τσογκάλης
• Καπετάν Ονούφρης
• Καπετάν Αμπατζής
• Καπετάν Καμανλής
• Καπετάν Λευτέρης
• Τσάμ Νικολής
• Γκοτζά Αναστάς (Αναστάσιος Παπαδόπουλος)
• Μπαρμπαζαχαρίας
• Δεληλάζαρος
• Μάζαλη Αβραάμ
• Κώστα Αγάς

Αντάρτικο τραγούδι (Μάκης Σελαμαζίδης στην Γερμανία) με Σιαμίδη και Αχιλλέα Β.

«Αντάρτε μ ΄σα ψηλά ρασιά
λελεύω σε ...
Ποίος μαϊρέβ και φάϊσεν
ποίος στρών ΄το κρεβάτοπο σ ΄
και κείσαι και κοιμάσαι ...»

Βιβλιογραφία-Πηγές :

• Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού
• Δημ. Σ. Κουτσογιαννόπουλου Ανάμεσα στους αντάρτες του Πόντου
• Αρχείο του Πόντου
• Ποντιακή Εστία